Οροθετικός και Καρκίνος Πρωκτού

Είμαι οροθετικός. Κινδυνεύω να πάθω καρκίνο του πρωκτού;

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

    Η εμφάνιση του καρκίνου του πρωκτού αποτελεί ένα σοβαρό θέμα για τους οροθετικούς ανθρώπους τόσο τους άντρες όσο και τις γυναίκες.1
    Συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό, ο καρκίνος του πρωκτού εμφανίζεται πολύ πιο συχνά στους gay. Μάλιστα, ο κίνδυνος ανάπτυξης του καρκίνου, αυξάνεται περίπου κατά 80 φορές στους gay οροθετικούς άνδρες.

    Ο καρκίνος του πρωκτού είναι μία μορφή καρκίνου αρκετά σπάνια. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιαστεί μια αυξητική τάση, ιδιαίτερα σε κάποιες συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων.

    Ποιες είναι οι ομάδες αυξημένου κινδύνου για ανάπτυξη Καρκίνου του Πρωκτού;

    Οι ομάδες κινδύνου για την ανάπτυξη του καρκίνου του πρωκτού μπορεί να φέρουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά, είτε μεμονωμένα είτε συνδυαστικά:

    • Άτομα που έχουν σεξουαλικές επαφές από τον πρωκτό (άντρες και γυναίκες)
    • Οροθετικοί (θετικοί στον ιό HIV) άντρες και γυναίκες1
    • Άτομα μολυσμένα με τον ιό HPV
    • Σεξουαλικές επαφές με πολλαπλούς συντρόφους
    • Καπνιστές
    • Μεγάλη ηλικία
    • Σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη
    • Λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων
    • Γυναίκες με δυσπλασίες ή καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου

    Επίσης, κάποιες καλοήθεις πρωκτικές παθήσεις, όπως οι αιμορροΐδες, το περιεδρικό συρίγγιο, η χρόνια ραγάδα του πρωκτού κ.α. έχουν συνδεθεί με μία πολύ μικρή αύξηση της πιθανότητας για να αναπτύξει κάποιος καρκίνο του πρωκτού2. Η φλεγμονή που υπάρχει σε αυτές τις παθήσεις προκαλεί χρόνιες αλλοιώσεις των κυττάρων της περιοχής με αποτέλεσμα κάποιες φορές την καρκινική τους εξαλλαγή.

    Τι είναι ο Καρκίνος του Πρωκτού;

    Ο καρκίνος του πρωκτού είναι μία σχετικά σπάνια μορφή καρκίνου. Το μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων (περίπου 93%) του καρκίνου πρωκτού, προκύπτει εξαιτίας της λοίμωξης με τον ιό HPV (Human Papilloma Virus).

    Οροθετικός και Καρκίνος Πρωκτού Οροθετικός και Καρκίνος Πρωκτού

     

    Οι τύποι του ιού HPV διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

    1. Χαμηλής επικινδυνότητας HPV τύποι, η λοίμωξη με τους οποίους προκαλεί τα κονδυλώματα πρωκτού και τις χαμηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές βλάβες, ενώ ο κίνδυνος για πρόκληση καρκίνου του πρωκτού είναι ελάχιστος. Μπορούν όμως να εξελιχθούν με το χρόνο σε υψηλόβαθμες αλλοιώσεις.
    2. Υψηλής επικινδυνότητας HPV τύποι, που οδηγούν στην ανάπτυξη υψηλόβαθμων ενδοεπιθηλιακών βλαβών ή δυσπλασιών του πρωκτού, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να προκαλέσουν την ανάπτυξη κακοήθειας στον πρωκτό. Ο καρκίνος του πρωκτού θα αναπτυχθεί συνήθως μέσα σε 3 – 5 χρόνια, ενώ η πιθανότητα η δυσπλασία να οδηγήσει σε καρκίνο είναι περίπου 10-15%.

    Η μετάδοση του ιού HPV γίνεται κυρίως μέσα από τη σεξουαλική επαφή. Επίσης, μπορεί να μεταδοθεί μέσα από:

    • Δερματική επαφή
    • Επαφή με σεξουαλικά βοηθήματα που μεταφέρουν τον ιό
    • Ξύσιμο ή τρίψιμο στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και στον πρωκτό όπου μεταδίδεται από τη μία περιοχή στην άλλη

     

    Πώς αναπτύσσεται ο Καρκίνος του Πρωκτού σε έναν οροθετικό;

    Ο καρκίνος του πρωκτού σε έναν οροθετικό αναπτύσσεται λόγω της μόλυνσης με τον ιό HPV.
    Σε σχέση με τους οροαρνητικούς, η λοίμωξη με τον ιό HPV θα εμφανιστεί σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά στους οροθετικούς. Ακόμα και οι οροθετικοί straight άντρες έχουν σημαντικά αυξημένο ποσοστό λοίμωξης του πρωκτού από τον ιό HPV (59%). Ο κύριος λόγος είναι το αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο δεν καταφέρνει να καταστείλει την HPV λοίμωξη, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης αλλοιώσεων στα κύτταρα του πρωκτού.

    Το ποσοστό μόλυνσης με τον ιό HPV αυξάνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στους ομοφυλόφιλους οροθετικούς. Μάλιστα η πιθανότητα HPV λοίμωξης σε αυτή την ομάδα πληθυσμού αγγίζει το 96%. Εξαιτίας του ανίσχυρου ανοσοποιητικού συστήματός τους, οι ομοφυλόφιλοι οροθετικοί άνδρες αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για μόλυνση με τον ιό HPV. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό (50%) των ομοφυλόφιλων οροθετικών ανδρών θα εμφανίσει υψηλόβαθμη επιθηλιακή δυσπλασία (προκαρκινική βλάβη) κάποια στιγμή στη ζωή του. Παράλληλα, από τους ομοφυλόφιλους οροθετικούς άνδρες, περίπου το 10% θα αναπτύξει καρκίνο του πρωκτού.

    Λόγω της αυξημένης πιθανότητας των ανθρώπων που ζουν με τον HIV για εξέλιξη σε δυσπλασίες και καρκίνο του πρωκτού, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή με τακτικούς ελέγχους και προληπτικά μέτρα.


    Ποια είναι τα συμπτώματα του Καρκίνου του Πρωκτού;

    Τα συμπτώματα του καρκίνου του πρωκτού στα πρώτα στάδια δε γίνονται αισθητά. Σε προχωρημένο στάδιο, ο ασθενής μπορεί να παρατηρήσει:

    • Πόνο στον πρωκτό
    • Φαγούρα στον πρωκτό
    • Παρουσία αίματος στο ορθό ή τον πρωκτό
    • Εκροή υγρών από τον πρωκτό
    • Διόγκωση στην περιοχή του πρωκτού
    • Διαταραχές των κενώσεων ή αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου
    • Πρήξιμο (οίδημα) των βουβωνικών λεμφαδένων

    Φυσικά, τα παραπάνω δεν ισοδυναμούν απαραίτητα με καρκίνο του πρωκτού, καθώς υπάρχουν πολλές καλοήθεις παθήσεις που εμφανίζουν ίδια ή παρόμοια συμπτώματα. Όταν εντοπιστούν όμως, ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί σε εξειδικευμένο ιατρό. Μέσα από κλινική εξέταση, καθώς και ειδικούς ελέγχους, θα γίνει προσδιορισμός της πάθησης και σχεδιασμός του κατάλληλου πλάνου θεραπείας.

    Πώς γίνεται η Διάγνωση των Δυσπλασιών του Πρωκτού;

    Η διάγνωση των δυσπλασιών του πρωκτού είναι σημαντικό να διενεργείται από εξειδικευμένο πρωκτολόγο. Σε πρώτη φάση, ο ιατρός θα πραγματοποιήσει δακτυλική εξέταση για τον εντοπισμό τυχόν ψηλαφητών βλαβών στην περιοχή του πρωκτού. Μεγάλης σημασίας είναι το Test Pap Πρωκτού (Κυτταρολογική εξέταση του πρωκτού) με το οποίο θα αναζητηθούν δυσπλαστικά κύτταρα που μπορεί να βρίσκονται στην περιοχή.

    Η Πρωκτοσκόπηση Υψηλής Ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy, HRA) αποτελεί μία πολύ εξειδικευμένη εξέταση ακρίβειας. Πραγματοποιείται με τη χρήση ειδικού μικροσκοπίου και ισχυρής δέσμης φωτός μετά από χρώση του βλεννογόνου με ειδικά διαλύματα οξικού οξέος και Lugol. Η συγκεκριμένη εξέταση αναδεικνύει αναλυτικά τις προκαρκινικές βλάβες (δυσπλασίες) και τα κονδυλώματα μέσα και έξω από τον πρωκτό. Επίσης χρησιμοποιείται για λήψη κατευθυνόμενης βιοψίας, αλλά και για τη θεραπεία των βλαβών αυτών. Ο Δρ. Ιωάννης Δοντάς είναι από τους ελάχιστους εξειδικευμένους γιατρούς στην Ελλάδα που εφαρμόζουν την πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας.

    Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τον Καρκίνο του Πρωκτού;

    Όσο πιο έγκαιρα γίνεται η διάγνωση για τον καρκίνο του πρωκτού, τόσο καλύτερες είναι οι προβλέψεις για τη θεραπεία των ασθενών που πάσχουν από αυτή τη νόσο.

    Με την εξέλιξη των ιατρικών πρακτικών, η επέμβαση ολικής αφαίρεσης του πρωκτού πλέον αποτελεί τελευταία επιλογή. Ένας τέτοιος τρόπος αντιμετώπισης βρίσκει έδαφος στη σπάνια περίπτωση αποτυχίας της αρχικής θεραπείας.

    Έτσι, η κύρια επιλογή αντιμετώπισης για τον καρκίνο του πρωκτού είναι η συνδυαστική μέθοδος χημειοακτινοθεραπείας. Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο όγκος αφαιρείται χειρουργικά. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι ο όγκος να είναι μικρός σε μέγεθος και να μην έχει δώσει λεμφαδενικές ή απομακρυσμένες μεταστάσεις.


    Πώς μπορώ να προλάβω τον Καρκίνο του Πρωκτού;

    Ο καρκίνος του πρωκτού μπορεί να προληφθεί μέσα από μια σειρά πρακτικών μέτρων:

    • Κατάλληλη ενημέρωση
    • Χρήση προφυλακτικού σε όλες τις σεξουαλικές επαφές (ωστόσο δεν αποτελεί απόλυτη μέθοδο προφύλαξης από τον ιό HPV)
    • Μείωση ή διακοπή του καπνίσματος
    • Διενέργεια εμβολιασμού σε μικρή ηλικία, κατά προτίμηση πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών
    • Τακτικός έλεγχος μέσω των ειδικών εξετάσεων που προαναφέρθηκαν (οι οροθετικοί πρέπει να ελέγχονται κάθε χρόνο)

     

    Επικοινωνία Επικοινωνία

    Βιβλιογραφία

    1. Frisch M, Biggar RJ, Goedert JJ. Human papillomavirus-associated cancers in patients with human immunodeficiency virus infection and acquired immunodeficiency syndrome. J Natl Cancer Inst 2000;92(18):1500–10.
    2. Holly EA, Whittemore AS, Aston DA, Ahn DK, Nickoloff BJ, Kristiansen JJ. Anal cancer incidence: genital warts, anal fissure or fistula, hemorrhoids, and smoking. J Natl Cancer Inst. 1989;81:1726–31.