Δυσπλασίες και καρκίνος του πρωκτού σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση

Τελευταίες μελέτες έχουν αναδείξει ότι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση κάποιου οργάνου, έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν δυσπλασίες και καρκίνο του πρωκτού σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
Ο καρκίνος πρωκτού είναι αποτέλεσμα της λοίμωξης από τον ιό ιό HPV (Human Papilloma Virus), το συνηθέστερο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Η μόλυνση με τον ιό HPV μπορεί να οδηγήσει σε δυσπλασίες, οι οποίες, αν δε θεραπευθούν, υπάρχει η πιθανότητα να καταλήξουν σε καρκίνο του πρωκτού.
Αυτή η μορφή καρκίνου προσβάλλει περισσότερο τους ομοφυλόφιλους άνδρες, σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες. Το γεγονός αυτό αποδίδεται στις πρωκτικές σεξουαλικές επαφές, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο για μόλυνση με τον ιό HPV πρωκτού. Οι πιθανότητες καρκίνου του πρωκτού πολλαπλασιάζονται όταν η ομάδα κινδύνου αφορά σε ομοφυλόφιλους οροθετικούς άνδρες. Αυτό συμβαίνει λόγω του εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο ευνοεί την ανάπτυξη νοσημάτων στον οργανισμό.

Δυσπλασίες και Καρκίνος Πρωκτού – Ποια η σχέση μεταξύ τους;

Όσον αφορά στη σχέση τους με τον καρκίνο του πρωκτού, οι δυσπλασίες αποτελούν προκαρκινικές αλλοιώσεις στον πρωκτό.
Υπεύθυνος για τον καρκίνο πρωκτού είναι ο ιός HPV, ο οποίος διακρίνεται στους εξής τύπους:

1. Τύποι χαμηλής επικινδυνότητας (Low Risk):
Η λοίμωξη του πρωκτικού επιθηλίου με τους συγκεκριμένους τύπους προκαλεί τα κονδυλώματα πρωκτού και τις χαμηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές βλάβες (Low-Grade Squamous Intraepithelial Lesions – LSIL). Σε αυτήν την περίπτωση δεν υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου, αλλά μία χαμηλόβαθμη βλάβη μπορεί προϊόντος του χρόνου να μεταπέσει σε υψηλόβαθμη (προκαρκινική) βλάβη. Οι πιο συνήθεις τύποι που προκαλούν τα κανδυλώματα στο 90% των περιπτώσεων είναι οι 6 και 11.
2. Τύποι υψηλής επικινδυνότητας (High Risk):
Οι κύριοι εκπρόσωποι αυτής της κατηγορίας είναι οι τύποι 16 και 18. Αυτοί οι τύποι μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη υψηλόβαθμων ενδοεπιθηλιακών βλαβών του πρωκτού (High-Grade Squamous Intraepithelial Lesions – HSIL) που ονομάζονται και δυσπλασίες. Οι δυσπλασίες του πρωκτού πρέπει να θεραπευθούν, διαφορετικά υπάρχουν πιθανότητες να εξελιχθούν σε καρκίνο εκ πλακωδών κυττάρων του πρωκτού (Squamous Cell Carcinoma – SCC).

Διεθνείς επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι το 20% των ασθενών που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση κάποιου οργάνου (ειδικότερα σε μεταμόσχευση νεφρού) παρουσιάζουν πλακώδη ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία πρωκτού (Squamous Intraepithelial Lesion – SIL). Επίσης έχει βρεθεί ότι η συχνότητα της HPV λοίμωξης του πρωκτού σε μεταμοσχευμένους ασθενείς που λαμβάνουν φαρμακευτική ανοσοκαταστολή είναι 47%. Οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού έχουν δεκαπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο στον πρωκτό σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Για ασθενείς που έχουν κάνει μεταμόσχευση άλλων οργάνων δεν υπάρχουν μελέτες που να υπολογίζουν επακριβώς τον κίνδυνο νόσησης. Εντούτοις, εάν κανείς βασιστεί στους ασθενείς που έχουν λάβει νεφρικό μόσχευμα και λαμβάνοντας υπόψη τον γεγονός ότι όλοι οι μεταμοσχευμένοι λαμβάνουν ανοσοκαταστολή μπορεί να υποθέσει ότι οι πιθανότητες είναι παρόμοιες.

Δυσπλασίες και Καρκίνος Πρωκτού – Ομάδες Κινδύνου

Ο καρκίνος πρωκτού είναι μία από τις σπάνιες μορφές καρκίνου. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί συνεχής αύξηση στα κρούσματα, ενώ υπάρχουν ορισμένες ομάδες με μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.

Όπως αναφέρθηκε, οι ομάδες κινδύνου με τις περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν δυσπλασίες και καρκίνο του πρωκτού είναι οι ομοφυλόφιλοι οροθετικοί άνδρες, καθώς και οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς. Η κύρια αιτιολογία για την εμφάνιση του καρκίνου είναι ο ιός HPV.

Οι παράγοντες που συντελούν στη δημιουργία της νόσου είναι:

• Πρωκτικές σεξουαλικές πρακτικές

• Σεξουαλική δραστηριότητα με διαφορετικούς παρτενέρ

• Σεξουαλικές επαφές χωρίς προληπτικά μέτρα, όπως η χρήση προφυλακτικού

• Φαρμακευτική αγωγή με ανοσοκατασταλτικά ειδικά σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση

• Αυξημένη ηλικία

• Κάπνισμα

• Φλεγμονές από παθήσεις της περιοχής του πρωκτού όπως είναι το περιεδρικό απόστημα

Πώς γίνεται η διάγνωση για τις Δυσπλασίες και τον Καρκίνο του Πρωκτού;

Η διάγνωση για τις δυσπλασίες και τον καρκίνο του πρωκτού πραγματοποιείται από χειρουργό – πρωκτολόγο. Ο εξειδικευμένος γιατρός θα αρχίσει τη διαγνωστική διαδικασία ξεκινώντας από τη λήψη του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς. Στη συνέχεια θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση όπου θα αναζητήσει πιθανές βλάβες στην περιοχή του πρωκτού. Μέσω της δακτυλικής εξέτασης του πρωκτού, θα πραγματοποιηθεί ψηλάφηση με σκοπό την ανεύρεση αλλοιώσεων αλλά και τον έλεγχο του σφιγκτηριακού μηχανισμού.

Η διάγνωση θα πρέπει απαραίτητα να περιλαμβάνει τις δύο βασικές και πολύτιμες εξετάσεις για την πρόληψη του καρκίνου πρωκτού:

1. Test Pap Πρωκτού (κυτταρολογική εξέταση του πρωκτού)
Σύντομη και απλή εξέταση, όμοια με το γυναικολογικό Test Pap, η οποία αναδεικνύει παθολογικά κύτταρα που οφείλονται στην HPV λοίμωξη.

2. Πρωκτοσκόπηση Υψηλής Ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy, HRA)
Πρόκειται για μία πολύ εξειδικευμένη εξέταση ακρίβειας για την ανεύρεση των προκαρκινικών αλλοιώσεων και των κονδυλωμάτων στον πρωκτό.
Η συγκεκριμένη εξέταση, διενεργείται από ελάχιστους γιατρούς στην Ελλάδα. Ο Δρ. Ιωάννης Δοντάς πραγματοποιεί την πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας για ακριβή και έγκυρα αποτελέσματα.

Ποιες είναι οι μέθοδοι πρόληψης του Καρκίνου του Πρωκτού;

Οι μέθοδοι πρόληψης του καρκίνου του πρωκτού αφορούν σε μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται συνδυαστικά:

• Έλεγχος μέσω των ειδικών εξετάσεων που προαναφέρθηκαν σε τακτική βάση

• Προληπτικά μέτρα κατά τη σεξουαλική επαφή (χρήση προφυλακτικού, κ.α.)

• Ελαχιστοποίηση ή διακοπή καπνίσματος

• Περιορισμός της εναλλαγής σεξουαλικών συντρόφων

• Εμβολιασμός κατά του ιού HPV

• Διαρκής και πλήρης ενημέρωση σχετικά με τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τους τρόπους πρόληψής τους