Αιμορροΐδες στην εγκυμοσύνη

Οι αιμορροΐδες στην εγκυμοσύνη είναι μία πολύ συχνή πάθηση που οφείλεται σε μία σειρά μεταβολών στον οργανισμό της γυναίκας. Εμφανίζεται στο 50% περίπου των γυναικών κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης και κυρίως κατά το τρίτο τρίμηνο της κύησης. Η αιμορροϊδοπάθεια αποτελεί μία αρκετά δυσάρεστη κατάσταση που μπορεί να δυσκολέψει την καθημερινότητα της εγκύου και να επηρεάσει την ψυχολογία της.

Οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικά αγγειακά μαξιλάρια της περιοχής του κατώτερου ορθού και του πρωκτού και διακρίνονται σε εσωτερικές και εξωτερικές. Οι αιμορροΐδες συμβάλλουν στην εγκράτεια του ορθοπρωκτικού σωλήνα κατά περίπου 10%. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πολύ συχνά οι αιμορροΐδες διογκώνονται και αυτή η κατάσταση ονομάζεται αιμορροϊδοπάθεια. Ανάλογα με τη βαρύτητά της, η αιμορροϊδοπάθεια διαβαθμίζεται από 1ου έως 4^ου βαθμού. Ταυτόχρονα με τη διόγκωση των αιμορροΐδων συχνά εμφανίζονται και κιρσοί στο αιδοίο και στα κάτω άκρα.

Γιατί δημιουργούνται οι αιμορροΐδες στην εγκυμοσύνη;

Η διόγκωση των αιμορροΐδων στην εγκυμοσύνη είναι πολύ πιθανό να συμβεί λόγω των φυσικών μεταβολών που παρουσιάζονται κατά τη συγκεκριμένη περίοδο:

• Η πιο έκδηλη αλλαγή που συμβαίνει κατά την εγκυμοσύνη είναι η σημαντική αύξηση του μεγέθους και του βάρους της μήτρας για να αναπτυχθεί το έμβρυο. Η συνεχής διογκούμενη μήτρα σταδιακά αρχίζει και συμπιέζει μία μεγάλη φλέβα της περιοχής που ονομάζεται κάτω κοίλη φλέβα. Τον πρώτο καιρό η πίεση δεν δημιουργεί συμπτώματα. Μετά όμως από την 25^η εβδομάδα της κύησης η πίεση που ασκείται στην κάτω κοίλη φλέβα αυξάνεται σημαντικά. Ως εκ τούτου το αίμα που προέρχεται από το κατώτερο ήμισυ του σώματος και πιο συγκεκριμένα από την κοιλιά, την πύελο και τα πόδια δε μπορεί να διαπεράσει τη συγκεκριμένη φλέβα με ικανοποιητική ροή με αποτέλεσμα να λιμνάζει πιο περιφερικά. Αυτό οδηγεί σε διόγκωση των φλεβών που βρίσκονται στις αιμορροΐδες και σε διόγκωση των ίδιων των αιμορροΐδων.
• Εξάλλου η αυξανόμενη μήτρα χρειάζεται όλο και μεγαλύτερο όγκο αίματος, γεγονός που προκαλεί τη διόγκωση των αγγείων της πυέλου και κατ’ επέκταση και των αιμορροϊδικών όζων.
• Ο όγκος αίματος είναι αυξημένος κατά τη διάρκεια της κύησης και αυτό μπορεί να συμβάλλει στη διόγκωση των φλεβών των αιμορροΐδων.
• Κατά τη διάρκεια της κύησης λαμβάνουν χώρα σημαντικές ορμονικές αλλαγές που συμβάλλουν στη διόγκωση των αιμορροΐδων και κατ’ επέκταση στην εμφάνιση της αιμορροϊδοπάθειας. Η πιο σημαντική από αυτές είναι η αύξηση της προγεστερόνης, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα το τοίχωμα των φλεβών να γίνεται λεπτότερο και ελαστικότερο και να διατείνεται πιο εύκολα. Επίσης η προγεστερόνη προκαλεί μείωση της γαστρεντερικής κινητικότητας και ως εκ τούτου η ροή του εντερικού περιεχομένου είναι πιο αργή διά των εντέρων. Το γεγονός αυτό μπορεί να ευνοήσει την εμφάνιση δυσκοιλιότητας στην έγκυο, η οποία αποτελεί την κύρια αιτία ανάπτυξης της αιμορροϊδοπάθειας.
• Τέλος η λήψη συμπληρωμάτων που περιέχουν σίδηρο επιδεινώνει την ήδη εγκατεστημένη δυσκοιλιότητα και τη διόγκωση των αιμορροΐδων. Κατά την εγκυμοσύνη, η γυναίκα παρουσιάζει δυσκοιλιότητα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό συγκριτικά με άλλες φάσεις της ζωής της. Η αιμορροϊδοπάθεια συνδέεται άμεσα με τη δυσκοιλιότητα.

Αιμορροΐδες στην Εγκυμοσύνη: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσουν οι αιμορροΐδες στην εγκυμοσύνη κυμαίνονται από πολύ ήπια έως ακόμα και βασανιστικά για την έγκυο και περιλαμβάνουν:

• Αιμορραγία από τον πρωκτό
• Πόνος κατά τη διαδικασία της κένωσης
• Δυσκολία στην κένωση
• Φαγούρα στον πρωκτό
• Αίσθημα καύσου στην περιοχή του πρωκτού
• Πρήξιμο των αιμορροΐδων

Τα παραπάνω συμπτώματα εκδηλώνονται κυρίως όταν υπάρχουν εξωτερικές αιμορροΐδες. Στην περίπτωση των εσωτερικών αιμορροΐδων η έγκυος είναι πιθανό να μην εντοπίσει κάποιο σύμπτωμα.

Πώς αντιμετωπίζονται οι αιμορροΐδες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Οι αιμορροΐδες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να αντιμετωπιστούν με διάφορους τρόπους, κατόπιν καθοδήγησης του γιατρού.

Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές μέθοδοι που μπορεί να ακολουθήσει η έγκυος γυναίκα. Ωστόσο είναι σημαντικό να επισκεφθεί εξειδικευμένο πρωκτολόγο για μία σωστή και ολοκληρωμένη διάγνωση. Ο γιατρός μπορεί να διαχωρίσει την αιμορροϊδοπάθεια από άλλες παθήσεις της περιοχής, παρόμοιας συμπτωματολογίας, όπως είναι τα κονδυλώματα πρωκτού, η ραγάδα δακτυλίου και το περιεδρικό απόστημα.

Κάτι τέτοιο πολύ πιθανό να οδηγήσει σε έντονο πόνο και, σε κάποιες περιπτώσεις, σε αναιμία (λόγω της απώλειας αίματος).

Ανάλογα με το βαθμό και τη συμπτωματολογία της αιμορροϊδοπάθειας, η αντιμετώπιση μπορεί να είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική. Οι γυναίκες που βρίσκονται στην περίοδο εγκυμοσύνης θα πρέπει αυστηρά να επικοινωνήσουν με το γιατρό πριν ακολουθήσουν κάποια φαρμακευτική αγωγή.

Η υιοθέτηση και εφαρμογή σωστών συνηθειών στην τουαλέτα είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τη βελτίωση των συμπτωμάτων της αιμορροϊδοπάθειας. Βασικά θα πρέπει ο χρόνος παραμονής να είναι όσο το δυνατό μικρότερος (ιδανικά <5min). Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση κινητών, tablets, βιβλίων, περιοδικών κλπ που αυξάνουν το χρόνο παραμονής στην τουαλέτα, πολλές φορές χωρίς να το καταλάβουμε. Η χρήση ενός σκαμπώ μπορεί να βοηθήσει έτσι ώστε το σώμα της εγκύου να πάρει τη στάση του βαθέος καθίσματος, η οποία είναι ιδανική για να επιτευχθεί μία ανεμπόδιστη κένωση.

Επίσης ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόληψη της αιμορροϊδοπάθειας είναι η σωστή υγιεινή της περιοχής του πρωκτού μετά την κένωση. Καλό είναι να μην χρησιμοποιούνται χαρτιά υγείας και μωρομάντηλα για σκούπισμα, καθώς αυτά πολλές φορές γδέρνουν και τραυματίζουν την περιοχή, επιδεινώνοντας το πρόβλημα και εντείνοντας τα συμπτώματα. Η έγκυος θα πρέπει αμέσως μετά την κένωση να πλύνει την περιοχή με χλιαρό νερό. Κάποιες φορές μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ένα ήπιο σαπούνι. Το χλιαρό νερό ανακουφίζει από τα συμπτώματα των αιμορροΐδων και πρέπει να χρησιμοποιείται γενικότερα, ακόμα και όταν δεν υπάρχει κένωση.

Πολύ σημαντικό ρόλο στη θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας παίζει η τροποποίηση της διατροφής με την αύξηση της κατανάλωσης τροφών που περιέχουν φυτικές ίνες και τη μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης και λιπαρών. Επίσης η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού της εγκύου είναι πολύ σημαντική.

Σε προχωρημένου βαθμού αιμορροΐδοπάθεια που προκαλεί έντονη και εμμένουσα συμπτωματολογία και η οποία δεν υποχωρεί στους 3 μήνες μετά τον τοκετό, η χειρουργική επέμβαση συχνά αποτελεί την πιο αποτελεσματική λύση.

Ο Δρ. Ιωάννης Δοντάς, εξειδικεύεται στην συντηρητική αλλά και τη χειρουργική αντιμετώπιση (όταν αυτό είναι απαραίτητο) των αιμορροΐδων που εμφανίζονται στην εγκυμοσύνη. Εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες, ασφαλείς και ανώδυνες τεχνικές, με σκοπό την άμεση ανακούφιση της γυναίκας από τα έντονα και βασανιστικά συμπτώματα (πόνο, αιμορραγία, πρόπτωση) που προκαλεί η βαριά αιμορροϊδοπάθεια που συνδυάζεται με την εγκυμοσύνη.

Η αιμορροϊδοπλαστική LHP είναι μία τεχνική κατά την οποία εφαρμόζεται διοδικό Laser 1470nm. Το Laser αυτό δεν αφαιρεί ιστό (που είναι πολύ επώδυνο), αλλά εισάγεται ενδοσκοπικά μέσα στον αιμορροϊδικό όζο και προκαλεί συρρίκνωση της διογκωμένης αιμορροΐδας μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται φωτοπηξία. Το αποτέλεσμα είναι άμεσο και συνήθως θεαματικό.

Οι αιμορροΐδες φεύγουν μετά την εγκυμοσύνη;

Μετά την εγκυμοσύνη είναι πιθανό οι αιμορροΐδες να υποχωρήσουν χωρίς κάποια θεραπεία λόγω της μείωσης του μεγέθους και του βάρους της μήτρας, της επαναφοράς στα φυσιολογικά επίπεδα των ορμονών της κύησης και της μείωσης του όγκου του αίματος.

Πρόληψη

Για την πρόληψη των αιμορροΐδων κατά την εγκυμοσύνη, υπάρχουν κάποιες πρακτικές που η γυναίκα θα πρέπει να ακολουθήσει με συνέπεια. Αυτές είναι:

• Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες (λαχανικά και φρούτα)
• Άφθονο νερό, το οποίο θα μαλακώσει τα κόπρανα και θα διευκολύνει τη διαδικασία της κένωσης
• Σωστές συνήθειες στην τουαλέτα (η παραμονή στην τουαλέτα δε θα πρέπει να ξεπερνά τα 5’, σωστή στάση του σώματος κ.α.)
• Αποφυγή άσκησης πίεσης κατά την κένωση
• Σωματική άσκηση
• Αποφυγή πολύωρης καθιστικής στάσης
• Συμπληρώματα διατροφής που μπορεί να βοηθήσουν στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου (κατόπιν ιατρικής καθοδήγησης)