Επισκόπηση της Περιπρωκτικής Χώρας

Επισκόπηση της Περιπρωκτικής Χώρας

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

    Η επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας αποτελεί ένα πολύ σημαντικό και ταυτόχρονα αναπόσπαστο κομμάτι μίας σωστής και πλήρους πρωκτολογικής εξέτασης, καθώς μπορεί να βοηθήσει τον εξετάζοντα ιατρό στη διάγνωση ποικίλων παθήσεων του πρωκτού. Πρέπει να εκτελείται σε όλους τους ασθενείς που παρουσιάζουν κάποιο σύμπτωμα από τον πρωκτό ή την περιπρωκτική χώρα.

    Σκοπός της εξέτασης

    Σκοπός της επισκόπησης της περιπρωκτικής χώρας είναι ο οπτικός έλεγχος (με τα μάτια) της περιοχής γύρω από τον πρωκτό, αλλά και του πρωκτικού ορίου, όπως επίσης κάποιες φορές και ενός τμήματος του πρωκτικού σωλήνα. Ο έλεγχος αυτός αποσκοπεί στη διάγνωση παθήσεων που προκαλούν συμπτώματα από την περιοχή του πρωκτού, ή τουλάχιστον στη διαπίστωση συγκεκριμένων κλινικών ευρημάτων που μπορούν να καθοδηγήσουν τη διαφοροδιαγνωστική σκέψη του εξετάζοντος ιατρού.

    Σε ποιους πρέπει να διενεργείται:

    Η επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο χειρουργό πρωκτολόγο, όταν υπάρχουν τα παρακάτω συμπτώματα:

    • Πόνο στον πρωκτό
    • Φαγούρα (κνησμό) στον πρωκτό
    • Αιμορραγία από τον πρωκτό
    • Αίσθημα ατελούς αφόδευσης
    • Αίσθημα ύπαρξης ξένου σώματος στον πρωκτό
    • Εκροή υγρών, ή βλέννης από τον πρωκτό
    • Παρουσία μάζας στον πρωκτό ή στο περιπρωκτικό δέρμα
    • Δυσκοιλιότητα
    • Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου
    • Αλλαγή του σχήματος ή της σύστασης των κοπράνων
    • Διόγκωση (πρήξιμο) των βουβωνικών λεμφαδένων
    • Ακράτεια κοπράνων
    • Πόνος ή ενόχληση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής

    Μέθοδος εξέτασης

    Για να πραγματοποιηθεί η επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας πρέπει πρώτα να ληφθεί το ιστορικό του ασθενούς που αφορά στην παρούσα νόσο, δηλαδή στο πρόβλημα για το οποίο επισκέπτεται τον ιατρό. Στη συνέχεια θα πρέπει να γίνει ενημέρωση του ασθενούς για την αναγκαιότητα της εξέτασης, για τις τεχνικές λεπτομέρειες που αφορούν στη διαδικασία και να υπάρξει συναίνεση από αυτόν. Είναι δεδομένο ότι πρέπει να υπάρχει απόλυτος σεβασμός στην αξιοπρέπεια του ασθενούς καθ’ όλη τη διάρκεια της εξέτασης.

    Για να είναι ιδανική η εξέταση είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός της περιοχής. Κατά τη διάρκεια της επισκόπησης της περιπρωκτικής χώρας, συνήθως υπάρχει η δυνατότητα επισκόπησης και ενός τμήματος του πρωκτικού σωλήνα. Η διαδικασία αυτή απαιτεί καλή απαγωγή των γλουτών και εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το βαθμό συνεργασίας του ασθενούς.

    Συνήθως το επόμενο στάδιο μετά από την επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας είναι η δακτυλική εξέταση του πρωκτού και του ορθού, και η ψηφιακή πρωκτοσκόπηση οι οποίες συμπληρώνουν την πρωκτολογική εξέταση και προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες τόσο για την περιπρωκτική χώρα, όσο και για τον πρωκτικό σωλήνα και το κατώτερο ορθό.

    Παθήσεις που μπορούν να διαγνωστούν από την επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας:

    Αιμορροΐδες: Οι εσωτερικές αιμορροΐδες 2ου και 3ου βαθμού μπορούν να αναγνωριστούν κατά την κλινική εξέταση της περιπρωκτικής χώρας, όταν γίνει σύσταση στον ασθενή να κάνει προσπάθεια αφόδευσης, οπότε οι αιμορροΐδες προπίπτουν από το δακτύλιο. Όσον αφορά στις αιμορροΐδες 4ου βαθμού, αυτές είναι μόνιμα εξωτερικευμένες και πάντα ορατές κατά την πρωκτολογική εξέταση. Επίσης στην επισκόπηση μπορεί να αναγνωριστεί πολύ εύκολα και η θρόμβωση εξωτερικών αιμορροΐδων, καθώς συνήθως είναι μία πολύ επώδυνη διόγκωση στην περιοχή του πρωκτικού ορίου, εκεί δηλαδή που εντοπίζεται το εξωτερικό αιμορροϊδικό πλέγμα.

    Ραγάδα δακτυλίου: Η ραγάδα του πρωκτού είναι μία πληγή που συνήθως οφείλεται στη δυσκοιλιότητα και μπορεί εύκολα να διαγνωστεί με ελαφρά απώθηση των γλουτών. Συνήθως περιφερικά της ραγάδας υπάρχει και η συνοδός ή φρουρός αιμορροΐδα. Δεν πρόκειται για αληθή αιμορροϊδικό όζο, αλλά για μία υπερτροφική δερματική πτυχή που σχηματίζεται από τον οργανισμό στην (ανεπιτυχή) προσπάθεια επούλωσης της ραγάδας.

    Περιεδρικό απόστημα: Πρόκειται για μία παθολογική κοιλότητα γεμάτη πύον που σχηματίζεται συνήθως περιπρωκτικά ως αποτέλεσμα μίας κρυπτογενούς μικροβιακής λοίμωξης. Το απόστημα αναγνωρίζεται κατά την κλινική εξέταση του πρωκτού ως μία ερυθρή, επώδυνη μάζα που κλυδάζει. Από τη μεγάλη πίεση που ασκεί το απόστημα, μπορεί να προκληθεί νέκρωση του περιπρωκτικού δέρματος.

    Περιεδρικό συρίγγιο: Η χρόνια φάση του περιεδρικού αποστήματος είναι το περιεδρικό συρίγγιο. Πρόκειται για ένα παθολογικό κανάλι που ενώνει συνήθως το εσωτερικό του πρωκτικού σωλήνα (το σημείο από όπου ξεκίνησε η λοίμωξη) με το περιπρωκτικό δέρμα. Συνήθως κατά την εξέταση αναγνωρίζονται (ανάλογα με την πολυπλοκότητα του συριγγίου) ένα ή περισσότερα εξωτερικά στόμια συριγγίων.

    Κονδυλώματα πρωκτού: Είναι μικρά ογκίδια σε σχήμα μικρού κουνουπιδιού, τα οποία εντοπίζονται είτε περιπρωκτικά είτε ενδοπρωκτικά. Οφείλονται σε λοίμωξη από τον ιό HPV και εμφανίζονται πιο συχνά σε ανθρώπους που εφαρμόζουν παθητική πρωκτική σεξουαλική επαφή. Όταν είναι μικροσκοπικά δεν προκαλούν συμπτώματα. Όταν όμως μεγαλώσουν σε μέγεθος και αριθμό μπορεί να προκαλούν φαγούρα, αιμορραγία και αίσθημα παρουσίας ξένων σωμάτων στον πρωκτό.

    Δυσπλασίες πρωκτού: Η διάγνωση των δυσπλασιών του πρωκτού είναι απαιτητική και δύσκολη, καθώς συνήθως αυτές δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Οι εξετάσεις που απαιτούνται για τη διάγνωσή τους είναι το Test Pap Πρωκτού, η δακτυλική εξέταση του πρωκτού και η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy). Κάποιες φορές όμως μία ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση του περιπρωκτικού δέρματος μπορεί να είναι τόσο εμφανής που να αναγνωρίζεται μόνο με μία απλή επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας.

    Καρκίνος πρωκτού: Ο καρκίνος του πρωκτού είναι σπάνιος στο γενικό πληθυσμό. Εντούτοις σε μερικές ομάδες ανθρώπων εμφανίζεται σε πολύ μεγαλύτερη συχνότητα. Αυτές οι ομάδες είναι κυρίως οι άνθρωποι που ζουν με τον HIV, οι gay, οι γυναίκες με καρκίνο ή προκαρκινικές αλλοιώσεις κατώτερου γεννητικού συστήματος, οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς. Ο καρκίνος αναγνωρίζεται συνήθως ως μάζα ενδοπρωκτικά ή περιπρωκτικά που αιμορραγεί και πονάει.

    Πρωκτικά θηλώματα: Τα θηλώματα συνήθως προέρχονται από παλαιές αιμορροΐδες οι οποίες έχουν υποστραφεί. Είναι πλούσια σε μαλακό συνδετικό ιστό και κατά την επισκόπηση προβάλλουν από το πρωκτικό όριο προς την εγγύς περιπρωκτική χώρα. Συνήθως δεν χρειάζονται καμία αντιμετώπιση, παρά μόνο εάν προκαλούν προβλήματα με την καθαριότητα ή ενοχλούν αισθητικά.

    Κύστη κόκκυγος: Κάποιες φορές μπορεί ένα συρίγγιο από κύστη κόκκυγος να επεκτείνεται πολύ χαμηλά και να προσεγγίζει το περιπρωκτικό δέρμα, δημιουργώντας διαφοροδιαγνωστικό πρόβλημα καθώς πολύ συχνά ένα περιεδρικό συρίγγιο έχει παρόμοια εικόνα. Σε αυτές τις περιπτώσεις τίθεται η ένδειξη για περαιτέρω απεικονιστική διερεύνηση της περιοχής με μαγνητική τομογραφία.

    Δερματολογικά νοσήματα του περιπρωκτικού δέρματος: Διάφορα δερματολογικά νοσήματα του περιπρωκτικού δέρματος μπορούν να διαγνωστούν με την απλή επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας σε συνδυασμό με τη λήψη βιοψίας και την ιστολογική εξέταση. Οι πιο συχνές από αυτές τις παθήσεις είναι το έκζεμα, η ψωρίαση, η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, η ατοπική δερματίτιδα, ο σκληροατροφικός λειχήνας και ο ομαλός λειχήνας.

    Στένωση πρωκτού: Η στένωση του πρωκτού αναγνωρίζεται από τη μείωση του εύρους του πρωκτικού σωλήνα και μπορεί να αναγνωριστεί κατά την πρωκτολογική εξέταση ως σμίκρυνση του πρωκτικού ορίου. Συνήθως συμβαίνει ως αποτέλεσμα κάποιας προηγηθείσας επέμβασης στην περιοχή, συνήθως της αφαίρεσης των αιμορροΐδων. Ανάλογα με τη βαρύτητα του προβλήματος μπορεί το μικρό δάκτυλο του ιατρού να εισέλθει ή όχι εντός του πρωκτικού σωλήνα.

    Ακράτεια κοπράνων: Η ακράτεια κοπράνων συχνά δημιουργεί ερεθισμό και ερυθρότητα στην περιπρωκτική χώρα, λόγω της παρουσίας κοπρανώδους υλικού που είναι ιδιαίτερα ερεθιστικό για το ευαίσθητο και λεπτό περιπρωκτικό δέρμα. Κάποιες φορές μπορεί να αναγνωριστούν ακόμα και έλκη (πληγές) που αποβάλλουν ορώδες υγρό ή αίμα.

    Πρόπτωση ορθού: Όταν η πρόπτωση του ορθού δεν είναι εσωτερική, τότε ένα μέρος ή όλο το τοίχωμα του ορθού μπορεί να εξέρχεται από το δακτύλιο και να προβάλλει περιπρωκτικά όταν ο ασθενής κάνει προσπάθεια αφόδευσης. Θα πρέπει η διάγνωση να γίνεται από έμπειρο ιατρό για να διαφοροδιαγνωστεί η πρόπτωση του ορθού από την πρόπτωση των αιμορροΐδων.

    Νόσος Paget του πρωκτού: Είναι μία δερματική βλάβη στην περιπρωκτική χώρα, η οποία χρήζει άμεσης και εκτεταμένης διερεύνησης και θεραπείας καθώς πρόκειται ενδοεπιθηλιακό αδενοκαρκίνωμα και συχνά μπορεί να συνυπάρχει με αδενοκαρκινώματα σε άλλα όργανα. Τα πιο συνήθη είναι το παχύ έντερο, το ανώτερο γεννητικό σύστημα της γυναίκας (σάλπιγγες, ωοθήκες, τράχηλος μήτρας) και η ουρήθρα.

    Διαπυητική ιδρωταδενίτιδα πρωκτού: Ονομάζεται και νόσος του Verneuil και πιστεύεται ότι οφείλεται σε απόφραξη των αποκρινών ιδρωτοποιών αδένων της περιοχής, η οποία οδηγεί σε διάταση και βακτηριακή επιμόλυνση, με αποτέλεσμα την επιχώρια κυτταρίτιδα και το σχηματισμό υποδόριων αποστημάτων και συριγγίων. Κατά την επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας μπορούν να αναγνωριστούν οζίδια και εξωτερικά στόμια συριγγίων που περιβάλλονται συνήθως από μία άλω πιο σκούρου γκρι ή καφέ χρώματος. Είναι πολύ συχνή η εκροή πύου.

    Έρπητας πρωκτού: Πρόκειται για μία ιογενή λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα. Κατά την επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας συνήθως αναγνωρίζονται ερυθρότητα, λευκές φυσαλίδες, οι οποίες όταν σπάσουν μετατρέπονται σε έλκη από τα οποία εκρέει διαυγές υγρό (εξίδρωμα). Σε πιο όψιμο στάδιο τα έλκη εσχαροποιούνται, δηλαδή δημιουργούν κακαδάκια, τα οποία μετά από μερικές μέρες αποπίπτουν.

    Σύφιλη πρωκτού: Στο πρώτο στάδιο της σύφιλης του πρωκτού παρουσιάζονται ένα ή περισσότερα συφιλιδικά έλκη. Τα έλκη αυτά σε αντίθεση με τη ραγάδα δακτυλίου συνήθως είναι ανώδυνα, δεν προκαλούν φαγούρα και έχουν ευδιάκριτα όρια και καθαρό κρατήρα. Συχνά παρατηρείται εκροή βλεννοπυώδους υγρού ή αίματος από το έλκος.

    Οξυουρίαση πρωκτού: Η λοίμωξη του πρωκτού από οξύουρους εμφανίζεται κυρίως σε νήπια και παιδιά. Άτομα ενήλικα σπάνια αναπτύσσουν οξυουρίαση. Κατά την κλινική εξέταση του πρωκτού ανευρίσκονται οι θηλυκοί οξύουροι που εξέρχονται από τον πρωκτικό σωλήνα στο περιπρωκτικό δέρμα για να απελευθερώσουν τα ωάριά τους. Επίσης λόγω του έντονου κνησμού που προκαλείται υπάρχει και το ενδεχόμενο να προκληθούν μικροτραυματισμοί της περιπρωκτικής χώρας.

    Φαγέσωρες του περιπρωκτικού δέρματος: Οι πρωκτικοί φαγέσωρες είναι μικρές εστίες απόφραξης των τριχικών θυλάκων του περιπρωκτικού δέρματος. Προκαλούνται από τη συσσώρευση σμήγματος, κερατίνης, άλλων κυτταρικών πρωτεϊνών του δέρματος και βακτηρίων Cutibacterium Acnes. Οι κλειστοί έχουν λευκό χρώμα και ομοιάζουν με πολύ μικρές κύστεις μεγέθους 2-3mm. Οι ανοικτοί έχουν μαύρο χρώμα, το οποίο παράγεται λόγω της οξείδωσης των λιπιδίων του σμήγματος. Σπάνια μπορεί να επιμολυνθούν και να δώσουν συμπτώματα λοίμωξης.

    Πλεονεκτήματα της εξέτασης

    Η επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας μπορεί πολλές φορές από μόνη της να βοηθήσει τον ιατρό να θέσει τη διάγνωση του προβλήματος. Πρόκειται για μία πολύ σημαντική εξέταση που πρέπει πάντα να διενεργείται κατά τη διάρκεια μίας πρωκτολογικής εξέτασης, καθώς παρουσιάζει μία σειρά από πλεονεκτήματα:

    • Είναι ασφαλής
    • Είναι ανώδυνη
    • Είναι αναίμακτη
    • Είναι απλή και σύντομη, καθώς διαρκεί 1-2 λεπτά
    • Είναι φτηνή
    • Μπορεί να διενεργηθεί στο ιατρείο
    • Δεν απαιτεί εντερική προετοιμασία
    • Δεν χρειάζεται να προηγηθεί οποιουδήποτε είδους αναισθησία
    • Μπορεί να επαναληφθεί όποτε χρειαστεί, επιτρέποντας τη σύγκριση των ευρημάτων κάθε εξέτασης
    • Δεν υπάρχει πιθανότητα επιπλοκών

    Επικοινωνία Επικοινωνία