Καρκίνος της Κύστης Κόκκυγος

Ο καρκίνος της κύστης κόκκυγος είναι μία σπάνια κατάσταση που εμφανίζεται σε ασθενείς με χρόνια ή υποτροπιάζουσα κύστη κόκκυγος που δεν έχει θεραπευτεί. Το 90% των καρκίνων της κύστης κόκκυγος παρουσιάζεται στους άντρες, ενώ η μέση ηλικία εμφάνισης είναι τα 50 έτη. Η μέση διάρκεια προϋπάρχουσας κύστης κόκκυγος είναι πάνω από 20 έτη, ενώ είναι συχνή και η συνύπαρξη παχυσαρκίας.

Η συχνότητα της κακοήθους εξαλλαγής του επιθηλίου της κύστης κόκκυγος υπολογίζεται στο 0,1% όσων κύστεων παραμένουν χωρίς θεραπεία και θεωρείται ότι διεγείρεται από τη χρόνια φλεγμονή που υπάρχει στα τοιχώματα της κύστης αλλά και στα συρίγγια που ενώνουν την κύστη με το δέρμα. Πιστεύεται ότι η χρόνια φλεγμονή προκαλεί απελευθέρωση ελεύθερων ριζών οξυγόνου από ενεργοποιημένα φλεγμονώδη κύτταρα, προάγοντας διάφορες γενετικές κυτταρικές βλάβες με τελικό αποτέλεσμα την νεοπλασματική εξαλλαγή τους. Επίσης στη χρόνια φλεγμονή επηρεάζεται και ο μηχανισμός επιδιόρθωσης του DNA, γεγονός το οποίο προδιαθέτει επιπρόσθετα στην ανάπτυξη κακοήθειας.

Ο πιο συχνός ιστολογικός τύπος αυτής της κακοήθειας είναι το καρκίνωμα από πλακώδη κύτταρα (Squamous Cell Carcinoma – SCC) και εμφανίζεται στο 90% των περιπτώσεων. Άλλες μορφές όγκων που έχουν αναφερθεί είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το αδενοκαρκίνωμα και το μυρμηκιώδες καρκίνωμα. Η ανάπτυξη του όγκου συνήθως είναι αργή.

Συμπτώματα:

Ο καρκίνος της κύστης κόκκυγος εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς με χρόνια κύστη κόκκυγος (περίπου 2 δεκαετίες) που δεν έχουν υποβληθεί σε κάποια θεραπευτική παρέμβαση ή που έχει γίνει ανεπιτυχής θεραπεία, οπότε υπάρχει υποτροπή. Οι περισσότεροι από τους ασθενείς έχουν ιστορικό πολλαπλών επαναλαμβανόμενων φλεγμονών-αποστημάτων στα οποία έγινε αυτόματη διάνοιξη και παροχέτευση χωρίς καμία ιατρική παρέμβαση. Η συμπτωματολογία που παρουσιάζει η εν λόγω κακοήθεια εξαρτάται από το μέγεθος της μάζας και το βαθμό της διήθησης γειτονικών ανατομικών δομών. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι τα εξής:

• Ύπαρξη μάζας στην ιεροκοκκυγική χώρα, η οποία μπορεί να είναι εύθρυπτη, εξελκωμένη ή να αιμορραγεί.
• Παρουσία συριγγίων εντός ή πέριξ της μάζας, διά των οποίων εκρέει πύο ή δύσοσμο υγρό.
• Πόνος στην ουρά (ιεροκοκκυγική χώρα)
• Διόγκωση βουβωνικών λεμφαδένων

Εάν διηθείται το ορθό μπορεί να υπάρχουν και τα παρακάτω επιπλέον συμπτώματα:

• Αίσθημα ύπαρξης ξένου σώματος στο ορθό
• Τεινεσμός (μία συνεχόμενη και ενοχλητική ανάγκη για αφόδευση)
• Αίσθημα ατελούς κένωσης
• Διαταραχές κενώσεων – δυσκοιλιότητα
• Αλλαγή μεγέθους και σχήματος κοπράνων
• Ακράτεια κοπράνων
• Ανεξήγητος πόνος στο ορθό και γενικότερα στην πύελο
• Αιμορραγία από το ορθό

Διάγνωση του καρκίνου της κύστης κόκκυγος:

Η υποψία για καρκίνο θα πρέπει να τίθεται πάντα στη διαφορική διάγνωση της κύστης κόκκυγος ειδικά όταν αυτή υπάρχει για αρκετά έτη (πάνω από 10). Η πρώιμη διάγνωση της καρκινωματώδους εκφύλισης της κύστης κόκκυγος είναι μεγάλης σημασίας, καθώς οδηγεί σε λιγότερο ακρωτηριαστικές επεμβάσεις και σε καλύτερα μετεγχειρητικά αποτελέσματα. Εάν αυτή καθυστερήσει είναι πολύ πιθανό η μάζα να έχει προχωρήσει και να υπάρχει διήθηση γειτονικών ανατομικών δομών όπως το ιερό οστό, ο κόκκυγας και το ορθό (το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου). Ο καταλληλότερος ιατρός για τη διάγνωση της συγκεκριμένης πάθησης είναι ο χειρουργός – πρωκτολόγος.

Ο βασικότερος τρόπος για να τεθεί η διάγνωση της κακοήθειας στην κύστη του κόκκυγος είναι η λήψη βιοψίας από μία ύποπτη μάζα ή κύστη και η αποστολή του ιστικού τεμαχιδίου για ιστολογική εξέταση. Βιοψία πρέπει πάντα να λαμβάνεται από ασθενείς με:

• Εύθρυπτους και αιμορραγούντες όγκους της κοκκυγικής περιοχής
• Χρόνια έλκη με νεκρωτικά όρια
• Υποτροπιάζουσα κύστη κόκκυγος που έχει παραμείνει για χρόνια χωρίς θεραπεία.

Μία άλλη πολύ σημαντική εξέταση που πρέπει πάντα να εκτελείται όταν υπάρχει υποψία ή ιστολογική διάγνωση καρκίνου στην κύστη κόκκυγος είναι η μαγνητική τομογραφία της ιεροκοκκυγικής χώρας και της κάτω κοιλίας γενικότερα. Σε αυτήν μπορεί να αναδειχθούν:

• Η έκταση της μάζας
• Η διήθηση βουβωνικών ή περιορθικών λεμφαδένων
• Η διήθηση γειτονικών ανατομικών δομών όπως του κόκκυγα, του ιερού οστού (~8%), του μεσοορθού ή του ορθού.

Σταδιοποίηση της νόσου:

Όταν τίθεται η διάγνωση κακοήθειας είναι απαραίτητη η σταδιοποίηση της νόσου, έτσι ώστε η θεραπεία να εξατομικεύεται ανάλογα με το στάδιο της νόσου. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη προεγχειρητικά η διενέργεια αξονικής τομογραφίας άνω και κάτω κοιλίας καθώς και θώρακος για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν απομακρυσμένες μεταστάσεις. Μια πιο ειδική εξέταση που μπορεί να εκτελεστεί είναι το PET-CT, εξέταση η οποία έχει μεγαλύτερη ευαισθησία στην ανίχνευση απομακρυσμένων μεταστατικών εστιών. Η ύπαρξη τέτοιων μεταστάσεων στον καρκίνο της κύστης κόκκυγος είναι σπάνια.
Επίσης ο προεγχειρητικός έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει τις εξής εξετάσεις:

• Ορθοσιγμοειδοσκόπηση ή ολική κολονοσκόπηση όπου θα διαπιστωθεί ενδοσκοπικά πιθανή διήθηση του τοιχώματος του εντέρου από τον όγκο.
• Δακτυλική εξέταση του πρωκτού και του ορθού για να ελεγχθεί και ψηλαφητικά η ύπαρξη μάζας γύρω από το ορθό, που μπορεί να πιέζει εξωτερικά ή να διηθεί τον αυλό και να προκαλεί στένωση.

Πώς θεραπεύεται ο καρκίνος της κύστης κόκκυγος:

Η κατάλληλη θεραπεία του καρκίνου της κύστης κόκκυγος είναι η ευρεία χειρουργική εκτομή του, συμπεριλαμβανομένης και της προϊεράς περιτονίας. Επίσης θα πρέπει να αφαιρεθούν και όλα τα γειτονικά όργανα που έχουν διηθηθεί από τη μάζα (κόκκυγας, ιερό οστό, ορθό, πρωκτός κλπ). Είναι σημαντικό τα όρια εκτομής να είναι ελεύθερα μικροσκοπικής καρκινικής νόσου.

Όσον αφορά στη διαχείριση του μετεγχειρητικού τραύματος, υπάρχουν δύο πιθανές επιλογές:

• Σύγκλειση του τραύματος με μεταφορά κρημνού (flap).
• Επούλωση του τραύματος κατά δεύτερο σκοπό. Αυτό σημαίνει ότι το τραύμα μένει ανοικτό και επουλώνεται από τον ίδιο τον οργανισμό.

Σε περιπτώσεις που ο όγκος είναι ανεγχείρητος έχει δοκιμαστεί η κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο με σχετικά αποδεκτά αποτελέσματα.

Η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση της συγκεκριμένης κακοήθειας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο επικουρικά.

Η πρόγνωση σε γενικές γραμμές είναι κακή ενώ η συχνότητα υποτροπής μετά από χειρουργική εκτομή είναι μεγάλη. Μετά από μία τέτοια επέμβαση η 5ετής επιβίωση ελεύθερη νόσου ανέρχεται περίπου στο 60%, ενώ η τοπική υποτροπή συμβαίνει περίπου στο 40% των ασθενών και συνήθως παρατηρείται τον πρώτο χρόνο μετά τη θεραπεία. Δεν έχει διευκρινιστεί εάν η προφυλακτική λεμφαδενεκτομή έχει θετική επίδραση στην 5ετή επιβίωση.

Πρόληψη του καρκίνου της κύστης κόκκυγος:

Λαμβάνοντας υπ’ όψη όλες τις ανωτέρω πληροφορίες θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όταν παρουσιάζεται μία κύστη κόκκυγος σε κάποιον ασθενή ακόμα και σε εφήβους, θα πρέπει αυτή να αντιμετωπίζεται άμεσα, καθώς σπάνια μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη κακοήθειας εάν χρονίσει.

Η σύγχρονη αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος επιτελείται με τη νέα ενδοσκοπική μέθοδο με διοδικό Laser 1470nm, όπου η κύστη καυτηριάζεται με οπτική ίνα κυκλοτερούς εκπομπής χωρίς να γίνεται καμία αφαίρεση ιστού (θεραπεία χωρίς χειρουργείο). Η νέα τεχνικά έχει σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι της παλιάς ανοικτής μεθόδου που εκτελείται με το νυστέρι:

• Ανώδυνη
• Αναίμακτη
• Σύντομη (15-20min)
• Δεν αφήνει μεγάλο τραύμα
• Δεν χρειάζεται επώδυνες μετεγχειρητικές αλλαγές
• Ο ασθενής δύναται να επιστρέψει άμεσα στο καθημερινό του πρόγραμμα
• Ο ασθενής μπορεί να κάνει μπάνιο την επόμενη ημέρα.

Είναι σημαντικό επίσης να αποφεύγονται τα συνήθη λάθη που γίνονται στη θεραπεία της κύστης κόκκυγος, καθώς αυτά μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα υποτροπής της πάθησης.

Συμπέρασμα:

Ο καρκίνος της κύστης κόκκυγος είναι μία νόσος που εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς με χρόνια, παραμελημένη κύστη κόκκυγος. Εάν λοιπόν έχετε κύστη κόκκυγος μην καθυστερείτε την επίσκεψη σε εξειδικευμένο ιατρό και τη θεραπεία του προβλήματός σας, καθώς η αναβολή τους μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες για την υγεία σας.