Ραγάδα Πρωκτού: Θεραπεία στο Σπίτι

Η ραγάδα πρωκτού ή ραγάδα δακτυλίου είναι μία ρωγμή (σκίσιμο) στο εσωτερικό του πρωκτικού σωλήνα. Η διέλευση των κοπράνων είναι επώδυνη και συχνά συνοδεύεται από αιμορραγία, προκαλώντας δυσφορία επηρεάζοντας δυσμενώς την ποιότητα ζωής του ατόμου.

Ενώ πολλές ραγάδες πρωκτού επουλώνονται μόνες τους ή με τη συντηρητική παρέμβαση όπως αλλαγές της διατροφής και ποικίλες θεραπείες στο σπίτι, οι βαθύτερες ραγάδες που επιμένουν απαιτούν ιατρική θεραπεία από έναν εξειδικευμένο ιατρό πρωκτολόγο.

Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης της ραγάδας πρωκτού;

Η ραγάδα πρωκτού μπορεί να προκληθεί από τραύμα στον πρωκτό και στον πρωκτικό σωλήνα. Το τραύμα μπορεί να προκληθεί από:

• Χρόνια δυσκοιλιότητα
• Μεγάλη καταπόνηση κατά την διάρκεια της κένωσης, ειδικά εάν τα κόπρανα είναι μεγάλα, σκληρά ή/και ξηρά
• Επαναλαμβανόμενες διάρροιες
• Πρωκτικό σεξ
• Εισαγωγή ξένων αντικειμένων στον πρωκτό

Ακόμα σε πολλές περιπτώσεις άλλες παθήσεις μπορούν δευτερογενώς να προκαλέσουν ραγάδα πρωκτού. Οι συχνότερες από αυτές τις παθήσεις είναι οι εξής:

• Καρκίνος του πρωκτού
• Έρπητας πρωκτού
• Σύφιλη στον πρωκτό
• Λευχαιμία
• Νόσος του Crohn
• Ελκώδης κολίτιδα
• HIV/AIDS
• Κακές συνήθειες του εντέρου
• Υπερβολικά σφιγμένοι ή σπαστικοί μύες του σφιγκτήρα του πρωκτού (μύες που ελέγχουν το κλείσιμο του πρωκτού)
• Ουλές στην περιοχή του πρωκτού
• Μειωμένη ροή αίματος στην περιοχή του πρωκτού

Η ραγάδα του πρωκτού είναι επίσης συχνή σε μικρά βρέφη και σε γυναίκες μετά τον τοκετό.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ραγάδας πρωκτού;

Τα συμπτώματα μιας πρωκτικής ραγάδα περιλαμβάνουν:

• Πόνος κατά τη διάρκεια, ή ακόμη και ώρες μετά από μια κένωση
• Δυσκοιλιότητα
• Αίμα στην εξωτερική επιφάνεια των κοπράνων
• Αίμα στο χαρτί υγείας ή στα μαντηλάκια
• Ορατό σκίσιμο (ρωγμή) στην περιπρωκτική χώρα ή στο πρωκτικό όριο
• Αίσθηση καύσου και σκισίματος
• Φαγούρα (κνησμός) στον πρωκτό
• Ενόχληση κατά την ούρηση, συχνουρία ή αδυναμία ούρησης
• Δύσοσμες εκκρίσεις
• Δυσφορία στην περιοχή του πρωκτού

Ραγάδα πρωκτού θεραπεία στο σπίτι

Είναι σημαντικό να διατηρούνται τα κόπρανα μαλακά προκειμένου να διευκολύνεται η έξοδός τους από το σώμα, έτσι ώστε η σχισμή του πρωκτού να μην τραυματίζεται περαιτέρω κατά τη διάρκεια της κένωσης. Υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου της ραγάδας πρωκτού, ενώ παράλληλα προάγουν την γρήγορη επούλωσή της.

Η θεραπεία στο σπίτι μπορεί να περιλαμβάνει την κατανάλωση περισσότερων φυτικών ινών, τη χρήση μαλακτικών των κοπράνων, την πρόσληψη μεγαλύτερης ποσότητας νερού και τη χρήση κρεμών ή αλοιφών που προορίζονται για πρωκτική χρήση και συμβάλλουν στη θεραπεία της ραγάδας. Αυτές οι επιλογές μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν τη χρήση λουτρών sitz καθώς και την χρήση και ενός τοπικού αναισθητικού για τη μείωση του πόνου. Πάντα όμως θα πρέπει να προηγείται μία πρωκτολογική εξέταση καθώς τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται και σε άλλες παθήσεις όπως οι αιμορροΐδες ή ο καρκίνος του πρωκτού και του εντέρου.

Λουτρά Sitz

Τα λουτρά Sitz, είναι διαθέσιμα στα περισσότερα φαρμακεία. Γεμίζετε τη μπανιέρα με ζεστό νερό, τοποθετείτε πάνω της ένα κάθισμα τουαλέτας και μετά κάθεστε πάνω του, αφήνοντας την περιοχή του πρωκτού σας να μουλιάσει στο νερό.

Κάνοντας αυτό για περίπου 10 έως 15 λεπτά τη φορά μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου και άλλων συμπτωμάτων στην περιοχή του πρωκτού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, άλατα Epsom ή άλλα προϊόντα μπορεί να προστεθούν στο νερό στο λουτρό sitz. Ωστόσο, αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο με την έγκριση ενός εξειδικευμένου πρωκτολόγου. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εναλλακτικά την μπανιέρα σας εάν δεν έχετε πρόσβαση σε πλαστική μπανιέρα sitz. Φροντίστε να καθαρίσετε πολύ καλά την μπανιέρα σας.

Φυτικές ίνες

Η Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας συνιστά στους ενήλικες άνδρες και γυναίκες να λαμβάνουν τουλάχιστον 38 γραμμάρια και 25 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα, αντίστοιχα. Ωστόσο, πολλοί ενήλικες δεν επιτυγχάνουν τακτικά αυτόν τον στόχο.

Η κατανάλωση της σωστής ποσότητας φυτικών ινών βοηθάει στην πρόληψη των κοπράνων από το να είναι πολύ σκληρά και να προκαλούν δυσκοιλιότητα. Προστατεύει επίσης τα κόπρανα από το να είναι πολύ υγρά και να προκαλούν διάρροια. Όταν τα κόπρανα είναι μαλακά μπορούν περνούν πιο εύκολα από την πρωκτική σχισμή, αποφεύγοντας τον περεταίρω τραυματισμό του πρωκτού.

Συμπληρώματα φυτικών ινών

Εάν δεν μπορείτε να λάβετε αρκετές φυτικές ίνες από τα τρόφιμα στη διατροφή σας, ένα συμπλήρωμα φυτικών ινών μπορεί να σας βοηθήσει. Τα συμπληρώματα φυτικών ινών έρχονται σε διάφορες μορφές, αλλά με τα κοινά συστατικά του ψυλλίου, μεθυλοκυτταρίνη και πολυκαρβοφίλη.

Η χρήση συμπληρωμάτων μπορεί να αυξηθεί σε ποσότητα με την πάροδο του χρόνου. Αυτό θα συμβάλλει στην αποφυγή παρενεργειών όπως φούσκωμα στην κοιλιά και αέρια. Τα συμπληρώματα φυτικών ινών μπορούν να λαμβάνονται μακροπρόθεσμα. Είναι χρήσιμα στη θεραπεία τόσο της δυσκοιλιότητας όσο και της διάρροιας, δυο καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε ραγάδα του πρωκτού.

Μαλακτικά των κοπράνων

Τα μαλακτικά των κοπράνων συμβάλλουν στην αποφυγή της δυσκοιλιότητας. Συνδέονται με λίγες παρενέργειες και γενικά θεωρούνται ασφαλή φάρμακα. Τα μαλακτικά των κοπράνων διατίθενται σε υγρές μορφές, κάψουλες, δισκία ή σε φακελίσκους. Οι περισσότεροι άνθρωποι τα χρησιμοποιούν συνήθως για περίπου μια εβδομάδα. Θα πρέπει να γίνουν και άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής προκειμένου να μειωθεί η δυσκοιλιότητα. Αυτό γίνεται με σκοπό τελικά να σταματήσουν να χρησιμοποιούνται τα μαλακτικά των κοπράνων. Τα μαλακτικά των κοπράνων δεν είναι ίδια με τα καθαρτικά.

Κατανάλωση υγρών

Η αφυδάτωση ή η έλλειψη αρκετού νερού στο σώμα, μπορεί να συμβάλει στη δυσκοιλιότητα. Το πόσιμο νερό μπορεί να βοηθήσει να κρατηθούν τα κόπρανα μαλακά διευκολύνοντας την διέλευση τους. Τα τρόφιμα με πολύ νερό, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, συμβάλλουν επίσης στη συνολική πρόσληψη νερού.

Φροντίδα του Περιπρωκτικού Δέρματος

Χρήσιμος κρίνεται ο συνεπής καθαρισμός της πρωκτικής και περιπρωκτικής χώρας μετά την κένωση με άφθονο νερό σε χλιαρή θερμοκρασία. Όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα πλυσίματος της περιοχής, αντί για χαρτί υγείας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν απαλά υγρά μαντηλάκια χωρίς άρωμα.

Χρήση Κρεμών με Θεραπευτική Δράση

Σε κάποιους ασθενείς μπορούν να εφαρμοστούν κατόπιν ιατρικής εξέτασης κρέμες που περιέχουν συνδυασμό τοπικού αναισθητικού και κορτιζόνης. Οι κρέμες αυτές ανακουφίζουν τον πόνο και τον ερεθισμό που προκαλείται από τη ραγάδα. Στα μειονεκτήματα των συγκεκριμένων κρεμών είναι η καθυστέρηση της επούλωσης της ραγάδας. Επίσης θεραπευτικά μπορούν να χορηγηθούν αλοιφές που περιέχουν διλτιαζέμη, νιφεδιπίνη ή τρινιτρική γλυκερίνη.

Πώς μπορεί να προληφθεί μια πρωκτική ραγάδα;

Δεν μπορεί πάντα να αποτραπεί μια ραγάδα στην περιοχή του πρωκτού, αλλά μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος να εμφανιστεί λαμβάνοντας τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:

• Διατήρηση στεγνής της περιοχής του πρωκτού
• Ήπιος καθαρισμός της περιοχής του πρωκτού με ήπιο σαπούνι και ζεστό νερό
• Κατανάλωση πολλών υγρών αλλά και τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες
• Τακτική άσκηση με σκοπό την αποφυγή της δυσκοιλιότητας
• Άμεση αντιμετώπιση της διάρροιας, με ειδική δίαιατα και αντιδιαρροϊκά φάρμακα
• Αλλάζοντας συχνά τις πάνες των βρεφών εάν έχουν την πάθηση

Θεραπεία με laser

Αν και οι περισσότερες ραγάδες πρωκτού δεν απαιτούν χειρουργική επέμβαση, σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής θεραπείας, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί θεραπεία πρώτης γραμμής. Η θεραπεία με Laser αποτελεί μια νέα αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης της ραγάδας πρωκτού. Ειδικότερα πρόκειται για μια μέθοδο που προσφέρει τη δυνατότητα μίας αναίμακτης και ανώδυνης θεραπείας που θεωρείται σήμερα η πιο αποτελεσματική και ασφαλής για την αντιμετώπιση της ραγάδας του πρωκτικού δακτυλίου.

Το Laser ενεργοποιεί το άτονο τραύμα ή διαφορετικά προκαλεί νεαροποίηση της ραγάδας και λύει το σπασμό του έσω σφιγκτήρα. Η θεραπεία αυτή είναι ελάχιστα επεμβατική, διενεργείται στο ιατρείο ή σε συνεργαζόμενες Κλινικές, διαρκεί ελάχιστο χρόνο (μόλις 10 λεπτά), δε χρειάζεται νοσηλεία, ενώ σύμφωνα με πολλές μελέτες έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματική. Με το Laser δεν εμφανίζονται παρενέργειες, δε θίγεται ο πρωκτικός σφιγκτήρας, ενώ ο ασθενής είναι σε θέση να επιστρέψει στην καθημερινότητά του άμεσα. Την εξελιγμένη αυτή μέθοδο εφαρμόζει ο χειρουργός πρωκτολόγος Δρ. Ιωάννης Δοντάς έπειτα από πολυετή εμπειρία και εκπαίδευση στην αντιμετώπιση πρωκτολογικών παθήσεων.