Κολονοσκόπηση: Προετοιμασία
Τι είναι η κολονοσκόπηση;
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί μια από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου. Στην Ελλάδα, οι ασθενείς αυξάνονται κατά 3.000 κάθε χρόνο, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ο καρκίνος του παχέος εντέρου κατακτά την 2η θέση στις αιτίες θανάτου από καρκίνο. Ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος εξέτασης των παθήσεων του παχέος εντέρου αποτελεί η κολονοσκόπηση, οι οποία μπορεί να προλάβει ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό προκαρκινικών αλλοιώσεων πριν εξελιχθούν. Η κολονοσκόπηση είναι μια απόλυτα ασφαλής εξέταση ρουτίνας, η οποία προσφέρει ολοκληρωτική επισκόπηση του εντερικού τοιχώματος, τη βιοψία πιθανών βλαβών και την πιθανή αντιμετώπισή τους, όταν αυτό είναι δυνατόν.
Μύθοι και αλήθειες για την κολονοσκόπηση
Πολλές φορές, οι ασθενείς αποφεύγουν να πραγματοποιήσουν εξέταση κολονοσκόπησης λόγω κάποιων μύθων γύρω από την εξέταση. Αυτοί αφορούν τόσο την ίδια την εξέταση όσο και την μετέπειτα κατάσταση του ασθενούς. Παρακάτω, αναλύονται κάποιες λανθασμένες πεποιθήσεις για την εξέταση της κολονοσκόπησης:
- Είναι επικίνδυνη και επώδυνη: Παρά το γεγονός ότι η κολονοσκόπηση, όπως όλες οι διαγνωστικές εξετάσεις, ενδέχεται να παρουσιάσει κάποιους κινδύνους, αποτελεί μια εξαιρετικά ασφαλή διαδικασία. Ο ασθενής δεν αισθάνεται πόνο, αφού η εξέταση πραγματοποιείται με χορήγηση μέθης.
- Πρέπει να γίνεται μόνο όταν εμφανίζονται ενοχλήσεις: Ένα μεγάλο ποσοστό των περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου είναι ασυμπτωματικό. Αυτό καθιστά την κολονοσκόπηση απαραίτητη, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 45 ετών, προς αποφυγή εξέλιξης της ασθένειας. Οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου είναι περίπου ισόποσες στους άνδρες και στις γυναίκες.
- Προκαλεί ενοχλητικές παρενέργειες: Παλαιότερα, η κολονοσκόπηση μπορούσε να επιφέρει ενοχλητικό φούσκωμα στον ασθενή, λόγω των αερίων που χρησιμοποιούνταν για την εξέταση. Σήμερα αυτό έχει προληφθεί, αφού πλέον χρησιμοποιούνται εύκολα απορροφήσιμα αέρια, όπως το διοξείδιο του άνθρακα (CO2).
Η εξέταση
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο ασθενής βρίσκεται σε καταστολή με μέθη. Αυτό σημαίνει ότι είναι ξύπνιος, αλλά δεν αισθάνεται κάποιον πόνο. Ο ιατρός χρησιμοποιεί το κολονοσκόπιο, έναν λεπτό μακρύ σωλήνα με μια κάμερα στην άκρη. Το κολονοσκόπιο εισάγεται από τον πρωκτό στο εσωτερικό του εντέρου, και φθάνει έως το τυφλό σημείο της κάτω δεξιάς κοιλίας. Η κολονοσκόπηση πρέπει να πραγματοποιείται από όλον τον πληθυσμό μετά τα 45 έτη. Εάν έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου, οι ασθενείς οφείλουν να ξεκινούν τον συστηματικό έλεγχο 10 χρόνια πριν την ηλικία εμφάνισης κακοήθειας στο μέλος της οικογένειάς τους που νόσησε. Μια τυπική κολονοσκόπηση διαρκεί περίπου 30-45 λεπτά.
Προετοιμασία: Πριν καθοριστεί το ραντεβού
Πριν τον καθορισμό της ημερομηνίας πραγματοποίησης κολονοσκόπησης, ο ασθενής οφείλει να ενημερώσει τον ιατρό του για κάποιες καταστάσεις. Αυτές ενδέχεται να επηρεάσουν την εξέταση, καθώς και το αποτέλεσμα, και περιλαμβάνουν:
- Πιθανές αλλεργίες σε φάρμακα
- Εγκυμοσύνη
- Χρήση φαρμάκων τα οποία επηρεάζουν την πηκτικότητα του αίματος
- Πιθανά προβλήματα στην καρδιά, στους νεφρούς ή τους πνεύμονες
- Ύπαρξη μεταλλικής καρδιακής βαλβίδας ή άρθρωσης
- Παρελθοντική λήψη αντιβίωσης μετά από κάποια οδοντιατρική ή χειρουργική επέμβαση
- Διαβήτης
Μετά την εξέταση, ο ασθενής δε θα βρίσκεται σε θέση να οδηγήσει για τουλάχιστον 6 ώρες. Επομένως, είναι άκρως σημαντικό να συνοδεύεται από κάποιον κοντινό του άνθρωπο, έτσι ώστε να μπορέσει να επιστρέψει στο σπίτι του.
Προετοιμασία: Οι μέρες πριν την κολονοσκόπηση
Πέντε ημέρες πριν την εξέταση, ο ασθενής οφείλει να αποφύγει την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες και σίδηρο. Συστήνεται η αποφυγή λήψης ασπιρίνης και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Τρεις ημέρες πριν την κολονοσκόπηση ακολουθείται ειδική δίαιτα χαμηλή σε φυτικό υπόλειμμα. Περιλαμβάνει άπαχο κρέας, ζυμαρικά και λευκό ψωμί, καφέ και τσάι χωρίς γάλα (απαγορεύονται οι καφέδες που αφήνουν κατακάθι, όπως ο ελληνικός), βραστές πατάτες, ρύζι, ζελέ χωρίς φρούτα, μέλι και αυγά. Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται περιλαμβάνουν τους ξηρούς καρπούς, τα τρόφιμα ολικής άλεσης, τα ωμά λαχανικά, τα λιπαρά φαγητά, μπρόκολο, καλαμπόκι, λάχανο, φασόλια και μπιζέλια.
Χρήση καθαρτικών πριν την εξέταση
Η σωστή ενυδάτωση παίζει ενεργό ρόλο στην προετοιμασία της εξέτασης. Ο ασθενής οφείλει να πίνει αρκετά διαυγή υγρά. Οι λευκοί χυμοί (μήλο, λεμόνι ή ανανάς) χωρίς ανθρακικό επιτρέπονται, κι ενδέχεται να βοηθήσουν στην κατανάλωση ενός καθαρτικού με δυσάρεστη γεύση. Υγρά με έντονες χρωστικές ουσίες πρέπει να αποφεύγονται.
Η κατανάλωση του καθαρτικού εξαρτάται από το είδος του φαρμάκου που θα χορηγηθεί. Συνήθως, το καθαρτικό έχει μορφή υγρού ή σκόνης και διαλύεται σε νερό ή χυμό. Τα πιο συχνά φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι τα Klean Prep, Fortrans και Effecol Prep. Ένα φακελάκι διαλύεται σε ένα λίτρο υγρού. Ο ασθενής πρέπει να καταναλώσει τέσσερα φακελάκια σε διάστημα έξι ωρών. Η τελική κένωση μετά την προετοιμασία πρέπει να είναι διαυγής (όχι κίτρινη).
Εάν ο ασθενής παρουσιάσει ναυτία, τάση προς έμετο και δυσκολία ολοκλήρωσης της προετοιμασίας, μπορεί να χρησιμοποιήσει καλαμάκι για πιο αργή κατάποση, να τοποθετήσει το υγρό στο ψυγείο ή να εναλλάσσει τη γεύση του με καραμέλες, πλύσιμο δοντιών και στοματικό διάλυμα.
Ο Γενικός Χειρουργός – Πρωκτολόγος – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ιωάννης Δοντάς διαθέτει πολυετή εμπειρία στη διάγνωση και αντιμετώπιση παθήσεων του πρωκτού και του παχέος εντέρου. Διευθύνει την Κλινική Laser Surgery, στην οποία μπορείτε να πραγματοποιήσετε πλήθος εξετάσεων με άνεση και ασφάλεια. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του για οποιαδήποτε ανάγκη σας.
