Σωστές συνήθειες για μια ζωή χωρίς προβλήματα στον πρωκτό: Ένας οδηγός από τον Πρωκτολόγο σας

Γιατί να μιλήσει κανείς για τον πρωκτό; Γιατί αν και αποτελεί ένα θέμα ταμπού, εντούτοις είναι ένα πολύ βασικό κομμάτι της καθημερινότητας κάθε ανθρώπου. Η λειτουργία της εγκράτειας, της αφόδευσης και της έκφρασης της σεξουαλικότητας μέσω αυτής της περιοχής είναι μόνο λίγοι από τους τρόπους με τους οποίους συμβάλλει ο πρωκτός στην καθημερινότητα των ανθρώπων.

Η πολύχρονη πείρα μου ως Πρωκτολόγος έχει δείξει ότι ένας άνθρωπος με καλή υγεία στην πρωκτική περιοχή έχει την προοπτική να είναι ευτυχισμένος. Αντιθέτως ένας άνθρωπος με πρόβλημα στον πρωκτό είναι πολύ δύσκολο όχι μόνο να είναι ευτυχισμένος, αλλά ακόμα και να έχει μία φυσιολογική κατά τα άλλα ζωή. Και αυτό διότι οι παθήσεις του πρωκτού κατά κανόνα επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την ψυχολογία των πασχόντων.

Πολλές φορές η καθημερινότητα των ασθενών που πάσχουν από κάποιο πρωκτολογικό πρόβλημα είναι βασανιστική, με αποτέλεσμα να προκαλείται τεράστια έκπτωση στην ποιότητα της ζωής τους. Και επειδή «το δε προνοείν και προλαμβάνειν κρείττον εστί του θεραπεύειν» όπως αποδίδεται στον πατέρα της ιατρικής, είναι καθοριστικής σημασίας το να γνωρίζουμε όλοι κάποιες βασικές αρχές της σωστής υγιεινής του πρωκτού.

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ασχολούνται καθόλου με τον πρωκτό τους μέχρι κάτι να αρχίσει να πηγαίνει στραβά. Όμως πολλές δυσάρεστες καταστάσεις όπως οι αιμορροΐδες, η ραγάδα πρωκτού, η δυσκοιλιότητα και άλλες, μπορούν να προληφθούν ή τουλάχιστον να ελαχιστοποιηθούν εάν πραγματοποιηθούν κάποιες προληπτικές αλλαγές στον τρόπο ζωής των ανθρώπων.

Ως πρωκτολόγος εξειδικεύομαι στην διατήρηση ή την αποκατάσταση της υγείας του πρωκτού και του ορθού. Αν και ο ρόλος του πρωκτολόγου είναι να προσπαθεί να αντιμετωπίσει συγκεκριμένα ζητήματα που ανακύπτουν σε κάποιους ασθενείς, παρόλα αυτά η πρόληψη είναι πραγματικά η καλύτερη θεραπεία. Οπότε ετοιμαστείτε να εμβαθύνουμε σε μερικές απλές, αλλά ταυτόχρονα πολύ αποτελεσματικές στρατηγικές για μία φυσιολογική πρωκτική ζωή.

Φυτικές Ίνες: Ο Καλύτερος Φίλος του Εντέρου

Είναι ευρέως διαδεδομένο ότι οι φυτικές ίνες προσδίδουν όγκο στα κόπρανα, κάνοντας πιο εύκολη τη διέλευσή τους από το γαστρεντερικό σωλήνα. Μέσω αυτού του μηχανισμού αποφεύγεται η δυσκοιλιότητα, η οποία αποτελεί ένα μείζον αίτιο των αιμορροΐδων και των πρωκτικών ραγάδων. Στόχος είναι η ημερήσια πρόσληψη 25-35 γραμμαρίων φυτικών ινών ημερησίως. Η λίστα των τροφών που περιέχουν φυτικές ίνες είναι μεγάλη:

• Φρούτα: μούρα, μήλα, αχλάδια, ακτινίδια, δαμάσκηνα, χουρμάδες (να μην καταναλώνονται σε υπερβολικές ποσότητες, καθώς μπορεί να προκαλέσουν διάρροιες).
• Λαχανικά: φυλλώδη πράσινα λαχανικά (σπανάκι), λάχανο, μπρόκολο, καρότο, γλυκοπατάτες.
• Προϊόντα ολικής άλεσης: καφέ ρύζι, κινόα, πληγούρι, βρώμη, αρτοσκευάσματα και ζυμαρικά ολικής άλεσης.
• Όσπρια: φασόλια, φακές, ρεβύθια.

Ενυδάτωση: Η Δύναμη του Νερού

Όπως και οι φυτικές ίνες, η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας ύδατος σε καθημερινή βάση είναι ύψιστης σημασίας αν θέλουμε να έχουμε μία φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και του πρωκτού. Το νερό συμβάλλει στη διατήρηση των κοπράνων μαλακών και επιτρέπει την ευκολότερη διέλευσή τους από το έντερο. Βασικός στόχος είναι η κατανάλωση οκτώ ποτηριών νερού την ημέρα, αλλά αυτή η ποσότητα είναι ενδεικτική και αναπροσαρμόζεται ανάλογα με την εποχή, τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος και το επίπεδο της καθημερινής δραστηριότητας του ατόμου. Παρακάτω θα βρείτε μερικές συμβουλές που θα ενισχύσουν την ημερήσια πρόσληψη νερού:

• Να έχετε μαζί σας ένα επαναχρησιμοποιούμενο μπουκάλι που να μπορείτε να το ξαναγεμίσετε μέσα στην ημέρα.
• Μπορείτε να δίνετε γεύση στο νερό που πίνετε τοποθετώντας φέτες φρούτων ή αγγουριού στο μπουκάλι σας.
• Εναλλακτικά αν δεν επιθυμείτε να έχετε δικό σας μπουκάλι μπορείτε να αγοράζετε μπουκάλια του εμπορίου.
• Υπάρχουν αρκετές εφαρμογές ενυδάτωσης που παρακολουθούν την πρόσληψη ύδατος και σας στέλνουν ειδοποιήσεις μέσα στην ημέρα.
• Επιλέξτε να πίνετε νερό αντί για αναψυκτικά και ζαχαρούχα ποτά, χυμούς κλπ. Το έντερό σας και γενικότερα ο οργανισμός σας θα σας ευγνωμονούν!

Ακούστε το Σώμα σας: Η τέχνη της Κανονικότητας

Η αγνόηση της ανάγκης να πάτε στην τουαλέτα είναι μία σίγουρη συνταγή που οδηγεί στην καταστροφή. Η ηθελημένη καθυστέρηση και συγκράτηση των κοπράνων μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα, αφυδάτωση των κοπράνων και σφίξιμο κατά τη διάρκεια των κενώσεων. Οι ανωτέρω διαταραχές ενδέχεται να προκαλέσουν υπερβολική πίεση στο ορθό και τον πρωκτικό σωλήνα. Καθιερώστε μία ρουτίνα επίσκεψης στην τουαλέτα, ιδανικά κάθε πρωί ή μετά από κάποιο γεύμα, όπου τότε το έντερό σας είναι από τη φύση του πιο ενεργό. Να τι πρέπει να κάνετε:

• Βρείτε ένα ήσυχο και χαλαρωτικό περιβάλλον.
• ΜΗΝ πάρετε μαζί σας το κινητό σας τηλέφωνο! Αφήστε το σώμα σας να συγκεντρωθεί στη λειτουργία της αφόδευσης.
• Επενδύστε σε ένα άνετο κάθισμα τουαλέτας. Μερικές τουαλέτες μάλιστα είναι θερμαινόμενες και μπορούν να βοηθήσουν και να ανακουφίσουν ασθενείς που πάσχουν από αιμορροΐδες.

Καθημερινή Άσκηση: Ο φίλος του Εντέρου

Η τακτική άσκηση σε καθημερινή βάση αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος και τη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος εν γένει. Να στοχεύετε σε τουλάχιστον 30 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Μερικές επιλογές ευεργετικής άσκησης για το έντερο περιλαμβάνουν:

• Έντονο περπάτημα, τρέξιμο ή τζόκινγκ: Ο πιο εύκολα εφαρμόσιμος τύπος άσκησης που απαιτεί μόνο ρούχα και παπούτσια.
• Κολύμβηση: Καταπληκτική άσκηση που δεν καταπονεί τις αρθρώσεις.
• Ποδηλασία: Όμορφος συνδυασμός άσκησης και απόλαυσης του εξωτερικού περιβάλλοντος
• Χορός: Διασκεδαστικός και αποτελεσματικός! Βάλτε τις αγαπημένες σας μελωδίες και απογειωθείτε!
• Ομαδικά αθλήματα: Ο καλύτερος τρόπος να έχετε καθημερινό κίνητρο για άσκηση και να κοινωνικοποιείστε.

Ρύθμιση Σωματικού Βάρους

Η παχυσαρκία αυξάνει την πίεση στην κοιλιά και στις φλέβες του ορθού, προδιαθέτοντας με αυτό το μηχανισμό τη διόγκωση των αιμορροΐδων. Η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους με σωστή διατροφή και άσκηση αποτελεί κλειδί για την υγεία του πρωκτού, όπως και για τη συνολική υγεία του οργανισμού.

Περιορισμός Πικάντικων Τροφών

Τα πικάντικα-καυτερά φαγητά μπορούν να προσδώσουν μία ευχάριστη νότα στα γεύματά σας. Κάποια όμως από αυτά μπορεί να ερεθίσουν το γαστρεντερικό σας σύστημα (καυτερές πιπεριές, τσίλι, γουασάμπι, τζίντζερ, μπαχαρικά κλπ). Εάν βιώνετε ερεθισμό, κράμπες ή αιμορροϊδική κρίση μετά την κατανάλωση πικάντικων ή καυτερών τροφών ίσως θα πρέπει να μειώσετε την κατανάλωση τέτοιου είδους γευμάτων.

Τούρκικες Τουαλέτες: Η Ανακούφιση του Εντέρου

Η θέση που καθόμαστε στις κλασικές ευρωπαϊκές τουαλέτες μπορεί δίνει την αίσθηση μίας φυσικότητας, αλλά κάνει τη διαδικασία της αφόδευσης πιο δύσκολη. Αντίθετα η στάση βαθέος καθίσματος (Squat), όπου ο πρωκτός είναι στο ύψος των αστραγάλων διευκολύνει τη διαδικασία της κένωσης καθώς σε αυτή τη στάση ευθειάζεται η ορθοπρωκτική γωνία και γίνεται πιο ομαλή η διέλευση των κοπράνων. Ως αποτέλεσμα μειώνεται το σφίξιμο κατά τη διάρκεια της αφόδευσης με συνέπεια να ελαττώνονται οι περιπτώσεις δυσκοιλιότητας και αιμορροΐδων.

Σφίξιμο στην Τουαλέτα: Ο Χειρότερος Εχθρός του Πρωκτού

Το σφίξιμο στην τουαλέτα με σκοπό να επιτευχθεί η αφόδευση είναι ένας σίγουρος τρόπος για να ερεθιστεί το έντερο και ο πρωκτικός σωλήνας και μπορεί δυνητικά να αυξήσει τις πιθανότητες να αναπτυχθούν αιμορροΐδες ή ραγάδα πρωκτού. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που βοηθούν στο να αποφευχθεί αυτή η βλαβερή συνήθεια:

• Χαλαρώστε: Πάρτε μια βαθιά ανάσα και αφήστε το σώμα να κάνει τη δουλειά του. Το σφίξιμο απλά θα κάνει τα πράγματα χειρότερα.
• Βαθύ κάθισμα: Αν η τουαλέτα σας δεν είναι «Τούρκικη» χρησιμοποιείστε ένα υποπόδιο (σκαλοπατάκι) κάτω από τα πόδια. Με αυτόν τον τρόπο ευθειάζεται η ορθοπρωκτική γωνία και επιτυγχάνεται πιο εύκολα η αφόδευση.
• Λιπαντικά: Η εφαρμογή ειδικών λιπαντικών τζελ στον πρωκτό πριν από την κένωση μπορεί να διευκολύνει τη διαδικασία και να προσφέρει μία αίσθηση δροσιάς και ανακούφισης.
• Μαλακτικά των κοπράνων: Εάν παρότι κάνετε όλα τα υπόλοιπα συνεχίζετε να έχετε πρόβλημα, μπορείτε κατόπιν ιατρικής οδηγίας να χρησιμοποιήσετε κάποιο μαλακτικό των κοπράνων. Τα φάρμακα αυτά δρουν συνήθως τοπικά στο έντερο και μαλακώνουν τα κόπρανα μειώνοντας σημαντικά την ανάγκη για σφίξιμο κατά τη διάρκεια της αφόδευσης.

Θυμηθείτε ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής είναι πολύ ένα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα για μία ζωή χωρίς προβλήματα στον πρωκτό. Εάν όμως παρότι εφαρμόζετε όλα τα παραπάνω έχετε κάποιο πρόβλημα με τον πρωκτό σας, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας. Ο Δρ. Ιωάννης Δοντάς εξειδικεύεται στη διάγνωση και θεραπεία ποικίλων παθήσεων του πρωκτού. Είναι Διευθυντής της Κλινικής Laser Surgery και είναι διαθέσιμος να σας βοηθήσει με το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε.