ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΣΠΙΛΩΝ

Αφαίρεση σπίλων

Οι σπίλοι, γνωστοί ευρέως ως ελιές, είναι εξαιρετικά συνηθισμένοι σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Εντοπίζονται σε όλα τα σημεία του ανθρώπινου σώματος και πιο συχνά στη σημεία που εκτίθενται συχνά στην ηλιακή ακτινοβολία. Ορισμένοι σπίλοι εμφανίζονται από τη γέννηση (συγγενείς σπίλοι) και άλλοι αναπτύσσονται καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει (επίκτητοι σπίλοι). Η κληρονομικότητα (γενετικός παράγοντας) είναι αυτή που καθορίζει τον αριθμό και το είδος των σπίλων, ενώ η εμφάνισή τους επηρεάζεται κυρίως από την έκθεση στον ήλιο.

Τι είναι

Πρόκειται για φυσιολογικά «σημάδια» στο δέρμα, τα οποία προκαλούνται από τον καλοήθη πολλαπλασιασμό των κυττάρων του δέρματος. Ωστόσο, οι άνθρωποι που έχουν πολλούς σπίλους και είναι ανοιχτόχρωμοι στο δέρμα και στα μάτια, έχουν ξανθά ή κόκκινα μαλλιά, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στην έκθεσή τους στον ήλιο και να απευθύνονται σε ειδικό γιατρό στην περίπτωση εντοπισμού ανησυχητικών αλλαγών στο μέγεθος, το σχήμα ή το χρώμα των σπίλων τους. Όταν υπάρχει υποψία για κακοήθεια, τότε συστήνεται η χειρουργική εκτομή τους και η διερεύνηση τυχόν κακοήθειας με τη διενέργεια βιοψίας.

Είδη σπίλων

Οι σπίλοι διαχωρίζονται σε πάρα πολλά είδη, με κάποια από αυτά να προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία, γιατί εμφανίζουν υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης κακοήθειας (κακόηθες μελάνωμα), ενώ άλλοι δεν αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο και δεν εμπίπτουν σε αυτούς που πρέπει να ελέγχονται ετησίως.

Ανάμεσα στα είδη των σπίλων που εμφανίζουν κίνδυνο ανάπτυξης κακοήθειας είναι ο Συγγενής Μελανοκυτταρικός, ο επίκτητος Συνδεσμικός Μελανοκυτταρικός, ο Κυανός Σπίλος, ο Σπιλοκυτταρικός, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε μελάνωμα σε ποσοστό 5% και ο Σμηγματογόνος, που εμφανίζεται με τη γέννηση και αυξάνεται σε μέγεθος με την πάροδο της ηλικίας και στον οποίο ενυπάρχει ο κίνδυνος μετάπτωσης σε βασικοκυτταρικό καρκίνο του δέρματος και για αυτό συστήνεται η αφαίρεσή του.

Συμπτώματα – Πότε είναι ύποπτοι για κακοήθεια και συστήνεται η εκτομή τους

Οι σπίλοι μπορεί να αποτελέσουν το κατάλληλο έδαφος για να αναπτυχθεί κακοήθεια και συγκεκριμένα η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος, το κακόηθες μελάνωμα. Η αξιολόγηση της επικινδυνότητας μιας ελιάς εξαρτάται από παράγοντες όπως:

• Η ασυμμετρία: Οι ελιές που στη μισή τους επιφάνεια εμφανίζουν διαφορετική εικόνα βλάβης από αυτή που εμφανίζει το άλλο μισό.
• Το χρώμα: Οι ελιές που εμφανίζουν ανομοιογένεια στο χρώμα.
• Το σχήμα των ορίων τους: Οι ελιές που έχουν δαντελωτό ή οδοντωτό περιμετρικά σχήμα.
• Η διάμετρος: Όσο μεγαλύτερες είναι (από τα 6 χιλιοστά και άνω) τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος εξαλλαγής.
• Αλλαγές: Εάν η ελιά αλλάζει σε χρώμα, σε μέγεθος, προκαλεί πόνο, φαγούρα, αλλάζει στην υφή, αιμορραγεί ή παρουσιάζει οίδημα, τότε κρίνεται απαραίτητη η εξέτασή της από ειδικό.

Διάγνωση

Οι δύο τρόποι πρώιμης διάγνωσης του μελανώματος είναι η δερματοσκόπηση, η οποία διενεργείται με τη βοήθεια ειδικού εργαλείου, του δερματοσκοπίου και μπορεί να ανιχνεύσει το μελάνωμα σε πρώιμο στάδιο και η ψηφιακή χαρτογράφηση σπίλων, η οποία πλεονεκτεί σαφώς έναντι της πρώτης, διότι «φωτογραφίζει ψηφιακά» όλες τις ελιές του σώματος και τις παρακολουθεί μία προς μία, σε ετήσια βάση, διαπιστώνοντας την εξέλιξή τους και τυχόν αλλοιώσεις τους. Ο αρμόδιος ιατρός που είναι υπεύθυνος για τη διενέργεια αυτών των πράξεων είναι ο Δερματολόγος.

Η διάγνωση, στην περίπτωση που εντοπιστεί ύποπτη ελιά για κακοήθεια, αποτελείται από δύο φάσεις. Την χειρουργική εκτομή της ελιάς και την αποστολή της για βιοψία, ώστε να εκτιμηθεί η ιστολογική της εικόνα και να διαπιστωθεί με ακρίβεια εάν υπάρχει κακοήθεια.

Θεραπεία

Οι ελιές μπορούν και πρέπει να αφαιρούνται όταν υπάρχει ανησυχία (υποψία) για κακοήθεια. Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο αποφασίζεται η χειρουργική εκτομή μίας ελιάς, είναι η θέση της (συνεχής τραυματισμός) ή εάν δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα στον άνθρωπο.

Τρόποι αφαίρεσης

Αφαίρεση με laser: Επιλέγεται ως μέθοδος εκτομής, μόνο στην περίπτωση όπου υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα για καλοήθεια. Η βλάβη αφαιρείται περισσότερο επιφανειακά και συνήθως η επέμβαση δεν αφήνει ουλή.

Shave–excision (αφαίρεση ελιάς κατά εφαπτομένη): Η αφαίρεση της ελιάς διενεργείται με τοπική αναισθησία (διάλυμα ξυλοκαίνης). Μετά την αναισθητοποίηση της περιοχής, η ελιά που προεξέχει αφαιρείται με λεπίδα. Σε περίπτωση συμπληρωματικής αφαίρεσης και αιμόστασης χρησιμοποιείται laser CO₂ ή και διαθερμία.

Χειρουργική εκτομή: Οι ελιές που είναι ύποπτες για κακοήθεια ή οι επίπεδες ελιές αφαιρούνται με χειρουργική εκτομή με όρια περιμετρικά από αυτές (υγιή όρια), ώστε να εκριζωθεί πλήρως και να σταλεί για βιοψία. Στην περίπτωση χειρουργικής εκτομής, υπάρχει σημάδι (ουλή) ανάλογα με το βάθος της ελιάς, το μέγεθός της, τον τρόπο αφαίρεσης και την ικανότητα επούλωσης του κάθε οργανισμού.