ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες και άντρες μεταξύ της 4ης και 6ης δεκαετίας της ζωής τους. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε οποιαδήποτε άλλη ηλικία στην ενήλικη ζωή, ενώ τα τελευταία χρόνια σημειώνεται αύξηση των κρουσμάτων του δερματικού καρκίνου και σε άτομα νεαρότερης ηλικίας. Σε μεγαλύτερη συχνότητα, περίπου στο 80% των περιστατικών, εμφανίζεται στο πρόσωπο, στα χέρια και στο λαιμό. Εάν μία πληγή στο δέρμα δεν κλείνει ή ένα αδιάγνωστο δερματικό ογκίδιο επιμένει για περισσότερο από 3 μήνες, θεωρείται δερματικός καρκίνος μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου.
Τι είναι
Πρόκειται για κακόηθες νεόπλασμα που οφείλεται κυρίως στην υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και κυρίως στις ακτίνες UVB. Η ανάπτυξή του συνήθως επηρεάζεται και από γενετικούς παράγοντες (κληρονομική προδιάθεση).
Τι τον προκαλεί
Η ανάπτυξη του δερματικού καρκίνου επηρεάζεται από δύο βασικούς παράγοντες: από τον τύπο του δέρματος και από τη συσσωρευμένη έκθεση του ατόμου στην ηλιακή ακτινοβολία. Οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα, κόκκινα ή ανοιχτά ξανθά μαλλιά, φακίδες και ελιές, που εκτίθενται παρατεταμένα και συχνά στον ήλιο εμφανίζουν συχνότερα καρκίνο του δέρματος. Μία δεύτερη σημαντική αιτία ανάπτυξης της νόσου είναι και το βαρύ οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος, ενώ κίνδυνο για να προσβληθούν από τη νόσο έχουν και όσοι έχουν λάβει θεραπευτική αγωγή με ακτινοβολία.
Τύποι καρκίνου του δέρματος
Ο τύπος καρκίνου του δέρματος που αναπτύσσεται με μεγαλύτερη συχνότητα είναι το Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα (BCC). Σε αυτόν τον τύπο καρκίνου αποδίδονται τα 9 στα 10 περιστατικά καρκίνων του δέρματος στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η ανάπτυξή του αποδίδεται κυρίως στην παρατεταμένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Πρόκειται για την πιο «ακίνδυνη» μορφή καρκίνου του δέρματος, αφού αναπτύσσεται πολύ αργά και σπάνια κάνει μεταστάσεις. Πολύ συχνά εμφανίζεται με τη μορφή ενός οζιδίου ροζ ή μελαγχρωματικού που επιμένει, ενώ άλλες φορές εμφανίζεται σαν πληγή που δεν κλείνει για μακρύ χρονικό διάστημα, άνω των τριών μηνών. Εάν δεν αντιμετωπιστεί δραστικά, μπορεί να προχωρήσει σε βάθος καταστρέφοντας τους περιβάλλοντες ιστούς και εισχωρώντας μέχρι τα οστά.
Μία ακόμη διαδεδομένη μορφή καρκίνου του δέρματος είναι το Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα (SCC), το οποίο εμφανίζει μεγαλύτερο κίνδυνο μετάστασης από το Βασικοκυτταρικό, ωστόσο δεν αποτελεί κίνδυνο για τη ζωή παρά σε έναν περιορισμένο αριθμό ασθενών, οι οποίοι έχουν παραβλέψει τα συμπτώματά του για μακρύ χρονικό διάστημα. Συνδέεται και αυτός με την παρατεταμένη έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία και εμφανίζεται σε περιοχές που έχουν εκτεθεί σε αυτήν, όπως στη μύτη, στο μέτωπο, στο κάτω χείλος και στα χέρια. Επίσης, εμφανίζεται σε περιοχές που έχουν υποστεί ηλιακό έγκαυμα ή έχουν εκτεθεί σε ακτινοβολία.
Διάγνωση
Η διάγνωση του καρκίνου του δέρματος πρέπει να γίνει από Δερματολόγο. Σημαντικό εργαλείο διάγνωσης και πρόληψης της νόσου είναι η ψηφιακή χαρτογράφηση σπίλων, η απεικόνιση δηλαδή μέσω ψηφιακής κάμερας κάθε ελιάς και η παρακολούθηση της εξέλιξής της με τα χρόνια. Ένα ακόμη εργαλείο διάγνωσης είναι η δερματοσκόπηση των ύποπτων βλαβών, η οποία μπορεί να εγείρει την υποψία ότι μία βλάβη μπορεί να είναι κακοήθεια ή ακόμη σε κάποιες περιπτώσεις να θέσει τη διάγνωση του καρκίνου. Πάντα όμως η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται με την ιστολογική εξέταση.
Θεραπεία
Όλες οι ύποπτες βλάβες ή τα ογκίδια ή τα καρκινώματα θα πρέπει να αφαιρούνται ριζικά και αυτό επιτυγχάνεται μόνο με χειρουργική αφαίρεση σε υγιή όρια. Συνήθως η αφαίρεση μπορεί να γίνει στο ιατρείο με τοπική αναισθησία. Το υλικό που αφαιρείται αποστέλλεται για βιοψία. Η χειρουργική αφαίρεση οδηγεί στην πλήρη ίαση ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών.