Η Σημασία της Πρωκτοσκόπησης Υψηλής Ευκρίνειας στη Διάγνωση και Θεραπεία των Δυσπλασιών του Πρωκτού

Η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy) αποτελεί μία εξειδικευμένη εξέταση για τον εντοπισμό των κονδυλωμάτων και δυσπλασιών (προκαρκινικών βλαβών) του πρωκτού. Πρόκειται για μία σύγχρονη διαγνωστική εξέταση για την πρόληψη του καρκίνου του πρωκτού που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ και, πλέον, εφαρμόζεται και στην Ευρώπη.

Η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας διενεργείται από ελάχιστους γιατρούς σε όλο τον κόσμο. Ο Δρ. Ιωάννης Δοντάς, χειρουργός – πρωκτολόγος, έχοντας συμμετάσχει σε εξειδικευμένα σεμινάρια παγκόσμιας εμβέλειας με αντικείμενο την πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας, εφαρμόζει την εξέταση αυτή με μεγάλη επιτυχία και στην Ελλάδα.

Δυσπλασίες Πρωκτού

Οι δυσπλασίες του πρωκτού, οι οποίες θεωρούνται προκαρκινικές βλάβες, είναι αποτέλεσμα της λοίμωξης με τον ιό HPV (Human Papilloma Virus). Ο HPV μεταδίδεται μέσω σεξουαλικής επαφής και πρόκειται για την πιο συχνή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη. Οι δυσπλασίες ονομάζονται και υψηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις του πρωκτού (High-Grade Squamous Intraepithelial Lesions, HSIL) και συνδέονται με τα στελέχη υψηλού κινδύνου του ιού. Αυτά είναι τα  16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 73 και 82. Τα στελέχη που συνήθως εντοπίζονται στα περιστατικά δυσπλασιών είναι τα 16 και 18.
Σε περίπτωση που οι δυσπλασίες δεν θεραπευτούν, υπάρχει το ενδεχόμενο να εξελιχθούν σε καρκίνο του πρωκτού εκ πλακωδών κυττάρων (Anal Squamous Cell Carcinoma – Anal SCC) σε ένα ποσοστό 10 – 15% των περιπτώσεων.

Η σημασία της πρωκτοσκόπησης υψηλής ευκρίνειας για τη διάγνωση των δυσπλασιών είναι πολύ μεγάλη, καθώς οι δυσπλασίες συνήθως δεν εντοπίζονται με γυμνό μάτι, ενώ ταυτόχρονα στην πλειοψηφία τους παραμένουν ασυμπτωματικές. Η υψηλή ανάλυση της εξέτασης είναι καθοριστική για την ακριβή διάγνωσή τους και, κατ’ επέκταση, την κατάλληλη θεραπεία τους.

Η λοίμωξη με τον ιό HPV, επίσης, εκδηλώνεται με χαμηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις του πρωκτού (Low-Grade Squamous Intraepithelial Lesions, LSIL), στις οποίες ανήκουν και τα κονδυλώματα πρωκτού. Τα πιο συνήθη στελέχη του HPV που προκαλούν τα κονδυλώματα είναι τα 6 και 11. Η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας αναδεικνύει απόλυτα την έκταση, τον αριθμό και τη μορφολογία των κονδυλωμάτων.

Πώς γίνεται η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας;

Η διαδικασία της πρωκτοσκόπησης υψηλής ευκρίνειας περιλαμβάνει τα εξής στάδια:

• Είσοδος ειδικού εργαλείου (πρωκτοσκοπίου) στον πρωκτό
• Εισαγωγή διαλύματος οξικού οξέος, το οποίο βάφει το βλεννογόνο του πρωκτού
• Χρήση ειδικού μικροσκοπίου για τον έλεγχο του πρωκτού και της περιπρωκτικής χώρας
• Αξιολόγηση των ευρημάτων σύμφωνα με τη μορφολογία τους
• Σε περίπτωση που αναδειχθούν βλάβες, τότε πραγματοποιείται λήψη υλικού, το οποίο στη συνέχεια υποβάλλεται σε ιστολογικό έλεγχο

Με την εφαρμογή του διαλύματος οξικού οξέος επιτυγχάνεται η αναγνώριση των δυσπλασιών. Παράλληλα, εφαρμόζεται και το ειδικό διάλυμα Lugol, το οποίο προσφέρει λεπτομερή απεικόνιση των πρωκτικών βλαβών.

Η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας αποτελεί την πιο κατάλληλη εξέταση για τον εντοπισμό δυσπλασιών στον πρωκτό.

Για αυτό το λόγο θεωρούνται πλέον ακατάλληλες εξετάσεις για τη διάγνωση και θεραπεία των δυσπλασιών του πρωκτού και δεν πρέπει να εφαρμόζονται για το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Πότε ενδείκνυται η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας;

Η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας ενδείκνυται σε περιπτώσεις όπου:

• Έχει διαγνωσθεί κάποια πρωκτική ή περιπρωκτική βλάβη που θέτει την υπόνοια κακοήθειας.
• Ο ασθενής ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση δυσπλασιών ή κονδυλωμάτων. Τέτοιες ομάδες μπορεί να είναι οι ομοφυλόφιλοι οροθετικοί άνδρες, γυναίκες που έχουν HPV στο γεννητικό σύστημα, άτομα που έχουν μολυνθεί με τον ιό HPV, άνθρωποι που ζουν με τον HIV, άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση, κ.α. Σε αυτές τις ομάδες ανθρώπων η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας εκτελείται ως εξέταση πρόληψης του καρκίνου του πρωκτού.
• Η κυτταρολογική εξέταση του πρωκτού (Test Pap πρωκτού) έχει αναδείξει παθολογικά ευρήματα.
• Έχουν ανευρεθεί κονδυλώματα πρωκτού

Πλεονεκτήματα της μεθόδου

Τα πλεονεκτήματα της πρωκτοσκόπησης υψηλής ευκρίνειας περιλαμβάνουν τα εξής:

• Ασφάλεια
• Υψηλή ανάλυση και ακριβής εντοπισμός των πρωκτικών και περιπρωκτικών βλαβών
• Ανώδυνη
• Αναίμακτη
• Δεν απαιτείται κάποια προετοιμασία του εντέρου (όπως το κλύσμα κλπ.)
• Η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσα σε 20 λεπτά περίπου
• Πραγματοποιείται είτε με τοπική είτε χωρίς αναισθησία (δεν είναι απαραίτητη η γενική αναισθησία)
• Μηδαμινές πιθανότητες επιπλοκών (όπως είναι οι λοιμώξεις ή η στένωση πρωκτού)
• Δεν απαιτείται νοσηλεία σε κλινική ή νοσοκομείο, καθώς η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί στο ιατρείο
• Ο εξεταζόμενος μπορεί μετά την εξέταση να επιστρέψει άμεσα στο καθημερινό του πρόγραμμα και στην εργασία του