Ως ορθοσκόπηση ορίζεται η διαδικασία κατά την οποία ο ιατρός χρησιμοποιεί ένα ενδοσκοπικό εργαλείο, το ορθοσκόπιο, για να εξετάσει και να λάβει εικόνες από το εσωτερικό του ορθού. Το ορθό αποτελεί το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου, πριν τον πρωκτό. Διαθέτει ένα μέγεθος περίπου 12 με 15 εκατοστά. Βασική του λειτουργία είναι η αποθήκευση κι αποβολή των κοπράνων από τον πρωκτό, με τη βοήθεια των εντερικών κινήσεων. Μέσω της διαδικασίας της ορθοσκόπησης λαμβάνονται πληροφορίες για κάθε πιθανή βλάβη στο βλεννογόνο του ορθού, αλλά εκτελούνται και πιθανές αναγκαίες θεραπευτικές διαδικασίες.
Πότε πραγματοποιείται η ορθοσκόπηση;
Η διαδικασία της ορθοσκόπησης πραγματοποιείται τόσο για λόγους διάγνωσης, όσο και παρακολούθησης. Συνήθως, ο θεράπων ιατρός θα συστήσει τη διαδικασία της ορθοσκόπησης επί υποψίας προβλημάτων στην περιοχή του ορθού.
Η ηλικία έναρξης της εξέτασης του εντέρου είναι τα 45 έτη.
Ο έλεγχος γίνεται συνήθως με κολονοσκόπηση.
Ενδείξεις για τη διενέργεια ορθοσκόπησης αποτελούν οι εξής:
- Συμπτώματα όπως βλέννα στα κόπρανα, αιματοχεσία, ακούσια απώλεια βάρους, ψηλαφητή μάζα στο ορθό κ.ά.
- Μη φυσιολογικές εικόνες σε ακτινογραφία ή διορθικό υπερηχογράφημα ορθού.
- Ενδείξεις μη αποτελεσματικότητας της θεραπείας που ακολουθήθηκε προηγουμένως.
Τι είναι ο καρκίνος ορθού;
Ο καρκίνος του εντέρου είναι ο τρίτος κατά σειρά συχνότερος τύπος κακοήθειας, ανεξαρτήτως φύλου. Ένα ποσοστό αυτών των κακοηθειών αναπτύσσεται στο τελυταίο τμήμα του εντέρου, το ορθό. Παρομοίως με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, ξεκινά ως μια μικρή, καλοήθης βλάβη στη μορφή πολύποδα και σταδιακά εξελίσσεται σε καρκίνο. Ωστόσο, παρά τις ομοιότητές τους ο καρκίνος ορθού κι ο καρκίνος παχέος εντέρου έχουν και κάποιες σημαντικές διαφορές. Ο καρκίνος του ορθού επηρεάζει συνήθως ασθενείς με βεβαρημένο κληρονομικό ιστορικό. Γι’ αυτό, συστήνεται ο έλεγχος ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου άνω των 45 ή ακόμα και πιο νωρίς.
Ορθοσκόπηση: Προετοιμασία
Σε αντίθεση με παρόμοιες ενδοσκοπικές εξετάσεις, όπως η κολονοσκόπηση, η ορθοσκόπηση δεν απαιτεί προετοιμασία του εντέρου με καθαρτικά φάρμακα. Ο ιατρός θα συστήσει τον πλήρη καθαρισμό του ορθού, το οποίο ο ασθενής μπορεί να επιτύχει με χαμηλό υποκλυσμό. Τα απαραίτητα υλικά για τη διαδικασία αυτή παρέχονται σε φαρμακείο. Ο ασθενής θα πραγματοποιήσει έναν χαμηλό υποκλυσμό το προηγούμενο βράδυ της εξέτασης κι έναν ανήμερα, το πρωί. Ο καθαρισμός του πρωκτού πριν την ορθοσκόπηση είναι εξαιρετικά σημαντικός, καθώς οποιοδήποτε υπόλειμμα μπορεί να μειώσει την ορατότητα του ιατρού και να αποκρύψει σημαντικά ευρήματα για τη διάγνωση κάποιας πάθησης.
Τέλος, ο ασθενής οφείλει να ενημερώσει τον ιατρό του για οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή λαμβάνει, καθώς ενδέχεται να χρειαστεί κάποια τροποποίηση της δόσης.
Διαδικασία εξέτασης
Πριν την έναρξη της διαδικασίας, ο ιατρός θα ζητήσει από τον ασθενή να αφαιρέσει τα ρούχα του και να τοποθετήσει μια ειδική νοσοκομειακή ρόμπα. Ο ασθενής θα μετακινηθεί στη σωστή θέση στο ειδικό τραπέζι, με σκοπό να εξετάσει την περιοχή του πρωκτού. Ενδέχεται να πραγματοποιήσει εκείνη τη στιγμή μια δακτυλική εξέταση, ελέγχοντας για τυχόν εξογκώματα ή μάζες.
Η διαδικασία της ορθοσκόπησης διαρκεί περίπου 10 λεπτά. Σε γενικές γραμμές, ο ιατρός θα χρησιμοποιήσει ειδικό τζελ μουδιάσματος, κι όχι καταστολή ή μέθη. Ωστόσο, εάν ο ασθενής εκφράσει επιθυμία, μπορεί να ζητήσει κάποιας μορφής αναισθητικό, προκειμένου να γίνει η διαδικασία πιο άνετη.
Επί ανεύρεσης ύποπτων περιοχών του ορθού, ο ιατρός θα συλλέξει δείγμα ιστού, το οποίο θα αποστείλει για βιοψία.
Ορθοσκόπηση: Μετά την εξέταση
Η ανάρρωση μετά από ορθοσκόπηση δεν είναι μια διαδικασία που θα πρέπει να τρομάζει τους ασθενείς. Ο ιατρός θα συστήσει τη λήψη ήπιων αναλγητικών, με σκοπό να καταπολεμήσει την οποιαδήποτε ελαφριά δυσφορία ενδέχεται να αισθάνεται ο ασθενής. Σημαντικός είναι ο προσεκτικός καθαρισμός της περιοχής, με χρήση χλιαρού νερού κι όχι χαρτιού υγείας, με σκοπό την αποφυγή μόλυνσης και περαιτέρω ερεθισμού. Ο ιατρός θα συστήσει τον εμπλουτισμό της διατροφής με φυτικές ίνες, και την επαρκή ενυδάτωση του ασθενούς. Τέλος, ενδέχεται να χορηγηθεί κάποια ειδική κρέμα ή φαρμακευτικό σκεύασμα.
Ο Γενικός Χειρουργός – Πρωκτολόγος – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ιωάννης Δοντάς διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των παθήσεων του πρωκτού και του εντέρου. Διευθύνει την Κλινική Laser Surgery, στην οποία μπορείτε να πραγματοποιήσετε κάθε απαραίτητη εξέταση. Για κάθε ανάγκη σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.
Είναι η ορθοσκόπηση επώδυνη;
Σε γενικές γραμμές, η ορθοσκόπηση δεν είναι μια επώδυνη διαδικασία. Ο ιατρός θα χρησιμοποιήσει ειδικό αναισθητικό τζελ για να καταστήσει την εξέταση πιο ανεκτή από τον ασθενή. Ωστόσο, εάν ο ασθενής το επιθυμεί, μπορεί να ζητήσει τη χρήση τοπικού ή γενικού αναισθητικού.
Τι πρέπει να κάνω μετά την ορθοσκόπηση;
Μετά την ορθοσκόπηση, ο ασθενής μπορεί να λάβει κάποιο ήπιο αναλγητικό για να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε ενόχληση. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η σωστή καθαριότητα της περιοχής, με χρήση χλιαρού νερού. Σκοπός αυτής της διαδικασίας είναι η αποφυγή μόλυνσης.
Ποια είναι η προετοιμασία πριν από μια ορθοσκόπηση;
Πριν τη διαδικασία της ορθοσκόπησης ο ασθενής θα πρέπει να προμηθευτεί ένα ειδικό κλύσμα από το φαρμακείο. Θα πραγματοποιήσει τη διαδικασία αυτή το βράδυ πριν την εξέταση, και το πρωί ανήμερα της εξέτασης.
Ποιους επηρεάζει ο καρκίνος ορθού;
Ο καρκίνος ορθού είναι συχνός, ειδικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Γι’ αυτό, συστήνεται η εξέταση με ορθοσκόπηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα μετά τα 45 έτη για αυτές τις ομάδες.