Τι είναι το πεπτικό έλκος;
Το πεπτικό έλκος είναι μια παθολογική κατάσταση, κατά την οποία τα τοιχώματα του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου αναπτύσσουν διαβρωτικές εστίες (πληγές). Συνήθως, το έλκος στομάχου προσβάλλει άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών, ενώ το έλκος δωδεκαδάκτυλου ταλαιπωρεί νεότερες ηλικίες. Είναι πιο συχνό από αυτό του στομάχου, και εντοπίζεται στην πρώτη μοίρα του δωδεκαδακτύλου δηλαδή στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου. Οφείλεται κυρίως σε διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ των όξινων εκκρίσεων του στομάχου και των αμυντικών μηχανισμών του εντερικού βλεννογόνου.
Πώς δημιουργείται το έλκος δωδεκαδάκτυλου;
Υπάρχουν πολυάριθμοι παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα αυτή, με τους πιο σημαντικούς να περιλαμβάνουν:
- Λοίμωξη με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter Pylori): Πρόκειται για ένα βακτηρίδιο το οποίο ανιχνεύεται στο 90% των περιπτώσεων έλκους δωδεκαδακτύλου και το 75% των περιπτώσεων έλκους στομάχου.
- Στρες: Η έντονη συναισθηματική φόρτιση αυξάνει την παραγωγή όξινων υγρών στο στομάχι.
- Κάπνισμα: Έχει παρατηρηθεί ότι οι καπνιστές διαθέτουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης πεπτικού έλκους από τους μη καπνιστές. Παράλληλα, το κάπνισμα ενοχοποιείται για καθυστέρηση της διαδικασίας επούλωσης των ελκών, καθώς και για αύξηση των περιπτώσεων επιπλοκών.
- Λήψη μη στερεοειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων: Κάποια από αυτά τα φάρμακα είναι η ιβουπροφαίνη (Algofren, Nurofen, Brufen), η λορνοξικάμη (Xefo) και η νιμεσουλίδη (Mesulid). Αυτά μπορούν να διαταράξουν τις απαιτούμενες ουσίες για την παραγωγή βλέννης και διττανθρακικών, δυο στοιχεία καίρια για την άμυνα του στομάχου κατά των όξινων υγρών. Τα φάρμακα αυτά μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο δημιουργίας έλκους.
- Κληρονομικότητα: Ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών με δωδεκαδακτυλικό έλκος διαθέτει τουλάχιστον έναν συγγενή πρώτου βαθμού, ο οποίος παρουσιάζει την πάθηση αυτή.
Ποια είναι τα συμπτώματα που παρουσιάζει το έλκος δωδεκαδάκτυλου;
Υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών με πεπτικό έλκος, οι οποίοι δεν παρουσιάζουν κάποιο σύμπτωμα. Το μεγαλύτερο μέρος των παθόντων, ωστόσο, ταλαιπωρείται από πόνο στο άνω μέρος της κοιλίας (επιγάστριο). Αυτός μπορεί να είναι διάχυτος, και να επεκτείνεται στο θώρακα ή την πλάτη. Στις περιπτώσεις δωδεκαδακτυλικού έλκους, ο πόνος εμφανίζεται όταν ο ασθενείς πεινάει, κι ανακουφίζεται κατά τη λήψη τροφής, την πόση γάλακτος, όταν λαμβάνει κάποια αντιόξινη αγωγή κι όταν κάνει έμετο.
Άλλα συμπτώματα της πάθησης αποτελούν τα εξής:
- Ανορεξία κι ακούσια απώλεια βάρους
- Αίσθηση καύσους πίσω από το στέρνο (καούρα)
- Δυσπεψία
- Αιματέμεση και μέλαινα κένωση, εάν η πληγή του έλκους αιμορραγεί.
Πώς διαγιγνώσκεται;
Για να διαγνωσθεί ένα έλκος του δωδεκαδακτύλου, ο ιατρός θα λάβει το αναλυτικό ιατρικό ιστορικό του ασθενούς. Έπειτα, θα συστήσει δύο εξετάσεις, οι οποίες μπορούν να δώσουν κατατοπιστικές απαντήσεις.
Πρώτος πραγματοποιείται ο έλεγχος για το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Πρόκειται για μια απλή, μη επεμβατική εξέταση, κατά την οποία ο ασθενής πίνει ένα ειδικό διάλυμα και στη συνέχεια δίνει δείγμα αναπνοής. Πριν την εξέταση δεν πρέπει να γίνει λήψη αντιβιοτικών, αναστολέων της αντλίας πρωτονίων ή ανταγωνιστών των Η2 υποδοχέων για τουλάχιστον 2-4 εβδομάδες.
Μετά τον έλεγχο αυτόν ακολουθεί η γαστροσκόπηση, μια εξέταση ιδιαίτερα σημαντική για τη διάγνωση του πεπτικού έλκους. Ο γαστρεντερολόγος θα χρησιμοποιήσει έναν ειδικό, εύκαμπτο σωλήνα, τον οποίο θα προωθήσει στον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Μέσω μιας κάμερας, ο ιατρός θα μπορέσει να διαγνώσει οποιαδήποτε διάβρωση του βλεννογόνου των οργάνων αυτών.
Έλκος δωδεκαδάκτυλου: Θεραπεία κι Αντιμετώπιση
Το πεπτικό έλκος, και συγκεκριμένα το έλκος του δωδεκαδακτύλου, αντιμετωπίζεται αρχικά συντηρητικά. Ο ασθενής καλείται να αλλάξει ορισμένες διατροφικές συνήθειες που ενδέχεται να προκαλούν εξάρσεις των συμπτωμάτων, όπως οι πολύ όξινες τροφές. Εάν ανακαλυφθεί ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, είναι αναγκαία η εκρίζωσή του με χρήση ειδικής τριπλής αντιβιοτικής αγωγής.
Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής θεραπείας, ή επικείμενης διάτρησης του δωδεκαδακτυλικού έλκους, ενδέχεται να γίνει απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση λαπαροσκοπικής συρραφής του διατρηθέντος έλκους.
Ο Γενικός Χειρουργός – Πρωκτολόγος – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ιωάννης Δοντάς διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των διαφόρων παθήσεων. Διευθύνει την Κλινική Laser Surgery, στην οποία μπορείτε να πραγματοποιήσετε πολλές σημαντικές εξετάσεις. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του για οποιαδήποτε ανάγκη σας.
