Χρόνιος Πυελικός Πόνος: Φυσικοθεραπευτική Προσέγγιση

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

    Ο χρόνιος πυελικός πόνος (Chronic Pelvic Pain – CPP) ορίζεται ως ένας μη κυκλικός πόνος που διαρκεί επί 6 ή περισσότερους μήνες. Ο χρόνιος πυελικός πόνος γίνεται αντιληπτός σε δομές και όργανα που σχετίζονται με την ανατομική περιοχή της πυέλου. Πρόκειται για μια κατάσταση πόνου με παγκόσμιο επιπολασμό μεταξύ τω γυναικών που κυμαίνεται από 2,1% έως 26,6% και μεταξύ ανδρών από 2,0% έως 9,7%. Τα κλινικά σημεία του χρόνιου πυελικού πόνου είναι ποικίλα και μπορεί να σχετίζονται με την σεξουαλική δραστηριότητα, με ουρολογικά συμπτώματα καθώς και με πόνο σε διάφορες περιοχές όπως στην ηβική περιοχή, την ουροδόχο κύστη και την περινεϊκή περιοχή.

    Ο χρόνιος πόνος δεν είναι απλά ένας οξύς πόνος, ο οποίος έχει μεγαλύτερη διάρκεια, αλλά αποτελεί ένα σύνθετο πολυδιάστατο φαινόμενο. Ειδικότερα, η αντίληψη του πόνου είναι πολύπλοκη και αποτελείται από ένα συνδυασμό σπλαγχνικών και σωματικών επιβλαβών διεργασιών που λαμβάνουν χώρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ο χρόνιος πυελικός πόνος σχετίζεται με μια πληθώρα από ψυχοπαθολογικά ευρήματα καθώς υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα ζωής τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών. Μια δυσχερής αλληλεπίδραση με ψυχολογικούς παράγοντες (προσωπικές, οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις) μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές συμπεριφοράς, που επιβαρύνουν το πρόβλημα και αυξάνουν την αντίληψη του πόνου.

    Δεν είναι λίγες οι γυναίκες που υποφέρουν για μεγάλο διάστημα, οδηγούνται σε κλινική κατάθλιψη έχοντας σοβαρότατες επιπτώσεις στην επαγγελματική και προσωπική τους ζωή. Η θεραπεία αυτών των ασθενών παραμένει μια πρόκληση λόγω των ποικίλων κλινικών σημείων και φαινοτύπων. Υπάρχουν αρκετές μη χειρουργικές καθώς και χειρουργικές στρατηγικές αντιμετώπισης. Η φυσικοθεραπευτική προσέγγιση από ένα εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή αποτελεί θεραπεία πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση του χρόνιου πυελικού πόνου, αφού έχει δείξει τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

    Σύμφωνα με αρκετές μελέτες, ένας μεγάλος αριθμός γυναικών οδηγούνται σε εσφαλμένη διάγνωση, άρα και σε μια αποτυχημένη θεραπεία. Η βασική αιτία για την αποτυχία αυτή βρίσκεται στο γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις οι εκτεταμένες κλινικές εξετάσεις δεν καταλήγουν σε εμφανή παθολογικά αίτια. Ωστόσο, μια ενδεχόμενη παθολογία στην πύελο μπορεί να υπάρχει χωρίς την παρουσία φυσικών ευρημάτων, καθώς ακόμα και να συνυπάρχει με μια πληθώρα άλλων παθολογιών στην περιοχή.

    Στις παθήσεις που προκαλούν στις περισσότερες περιπτώσεις χρόνιο πυελικό πόνο συγκαταλέγονται, το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, η διάμεση κυστίτιδα, το σύνδρομο φλεγμονής του προδόμου του κολεού (vulvar vestibulitis syndrome), η αιδοιοδυνία (vulvodynia), η κοκκυγοδυνία, το σύνδρομο του ανελκτήρα του πρωκτού, η δυσπαρεύνια, η υπερτονία του πυελικού εδάφους, το σύνδρομο επιτακτικής ούρησης, ο κολεόσπασμος, η ουρηθρική συνδρομή καθώς και η νευραλγία του έσω αιδοιικού νεύρου. Ακόμα, αρκετές γυναίκες με χρόνιο πυελικό πόνο έχουν συνήθως ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης. Σε αυτή την ομάδα ασθενών είναι έντονη η ψυχογενής επίδραση στην αντίληψη του πόνου και επομένως, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και μεγάλη ευαισθησία τόσο στη λήψη ιστορικού, όσο και κατά την διάρκεια των θεραπειών.

    Για να ρωτήσετε για το πρόβλημά σας ή για να κλείσετε ραντεβού με τον Δρ. Ιωάννη Δοντά καλέστε στο:

    6986030811

    Φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση πυελικού πόνου

    Η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους για την αντιμετώπιση του χρόνιου πυελικού πόνου περιλαμβάνει αξιολόγηση, διάγνωση, πρόγνωση, παρέμβαση και επανεκτίμηση. Η φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση είναι μια ιδιαίτερα περίπλοκη διαδικασία η οποία μπορεί να διαρκέσει ακόμα και δυο ή περισσότερες συνεδρίες. Στην αρχή πραγματοποιείται εκτίμηση του μυοσκελετικού και του συνδετικού ιστού καθώς και μυοπεριτονιακή αξιολόγηση με την χρήση ερωτηματολογίων. Στην συνέχεια, ακολουθεί εξειδικευμένη αξιολόγηση του πυελικού εδάφους. Αξίζει να σημειωθεί πως για να ερευνηθούν πλήρως οι εν τω βάθει πυελικοί μύες είναι απαραίτητη η δακτυλική κολπική εξέταση ή/και η δακτυλική εξέταση του πρωκτού και του ορθού από εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή.

    Η ταξινόμηση UPOINT μπορεί να είναι χρήσιμη για την κατεύθυνση της θεραπείας, οδηγώντας στα βέλτιστα θεραπευτικά αποτελέσματα. Η φυσικοθεραπεία προτείνεται για ασθενείς με θετικά ευρήματα στον τομέα της ευαισθησίας των μυών, μια διάγνωση που συναντάται στο 53-64% των ασθενών. Στους ασθενείς αυτούς μπορούν να εντοπιστούν επώδυνα μυοπεριτονιακά σημεία (trigger points) στους μυς του πυελικού εδάφους καθώς και στους μυς του κοιλιακού τοιχώματος, της πλάτης, της γλουτιαίας περιοχής καθώς και των μηρών παρουσιάζοντας μια πολυμορφία συμπτωμάτων όπως οσφυικό πόνο, κολπικό και κοκκυγικό πόνο και μια αίσθηση πλήρωσης του ορθού. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει τις ευεργετικές επιδράσεις της φυσικοθεραπείας του πυελικού εδάφους σε λειτουργικό επίπεδο αλλά και στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Ειδικότερα, η φυσικοθεραπεία στοχεύει στην διασφάλιση της μέγιστης κίνησης, της λειτουργικής ικανότητας και της ποιότητας στη ζωή των ασθενών. Επιπλέον, η φυσικοθεραπεία στις γυναίκες με χρόνιο πυελικό πόνο ενδυναμώνει και βοηθά στη βελτίωση της ψυχοκινητικής λειτουργίας και της εργασιακής ικανότητας.

    Η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση στη θεραπεία του χρόνιου πυελικού πόνου, σε συνδυασμό με άλλες ιατρικές παρεμβάσεις από εξειδικευμένους ιατρούς, αποτελεί μέχρι σήμερα το αποτελεσματικότερο μοντέλο αποκατάστασης του χρόνιου πυελικού πόνου.

    Φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση

    Στάση του σώματος

    Αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του χρόνιου πυελικού πόνου έχει αποδειχθεί σύμφωνα με πολλές μελέτες η διόρθωση της στάσης του σώματος. Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς εκπαιδεύονται να διατηρούν σωστή στάση σώματος κατά τη διάρκεια διαφόρων λειτουργικών δραστηριοτήτων. Μια πληθώρα θεραπευτικών ασκήσεων για σταθεροποίηση του κορμού και ισορροπία των μυών του πυελικού εδάφους χρησιμοποιούνται από έναν εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή για την αντιμετώπιση του χρόνιου πυελικού πόνου.

    Για να ρωτήσετε για το πρόβλημά σας ή για να κλείσετε ραντεβού με τον Δρ. Ιωάννη Δοντά καλέστε στο:

    6986030811

    Χειροπρακτική θεραπεία (Manual Therapy)

    Αρκετές είναι οι μελέτες που συνιστούν την χειροπρακτική θεραπεία στην αποκατάσταση του χρόνιου πυελικού πόνου. Συνδυασμός τεχνικών εφαρμόζονται για την κινητοποίηση των αρθρώσεων και των μαλακών μορίων. Η συγκεκριμένη θεραπεία μπορεί να συνδυαστεί με την τεχνική της ελευθέρωσης μυοπεριτονιακών σημείων πυροδότησης πόνου (trigger points) και άλλες τεχνικές μαλακών ιστών, όπως διατάσεις, που μπορούν να εφαρμοστούν και διαμέσου του κόλπου. Ακόμα, χειρισμοί για την αποκατάσταση των δυσλειτουργιών του συνδετικού ιστού και την ελευθέρωση μυοπεριτονιακών σημείων πυροδότησης πόνου ενδοκολπικά, έχουν εφαρμοσθεί σε ασθενείς με βραχυμένο πυελικό έδαφος με μεγάλη αποτελεσματικότητα.

    Βιοανάδραση (Biofeedback)

    Η βιοανάδραση είναι μία φυσικοθεραπευτική τεχνική που χρησιμοποιείται τόσο στην αξιολόγηση, όσο και στην εκπαίδευση των μυών του πυελικού εδάφους. Έχει την δυνατότητα καταγραφής τόσο με κολπικά όσο και με επιφανειακά ηλεκτρόδια της ηλεκτρομυογραφικής δραστηριότητας των μυών του πυελικού εδάφους προσφέροντάς την σε οπτική ή/και ακουστική μορφή, βοηθώντας με τον τρόπο αυτό τις ασθενείς να συνειδητοποιήσουν και να ελέγξουν τη μυική τους δραστηριότητα. Σύμφωνα με μελέτες μάλιστα, η αίσθηση της χαλάρωσης των μυών του πυελικού εδάφους μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την χρήση οπτικού ερεθίσματος. Ακόμα, έχει βρεθεί ότι η βιοανάδραση μειώνει τον πόνο και βελτιώνει τη σεξουαλική λειτουργία, με τα αποτελέσματα αυτά να διατηρούνται βραχυπρόθεσμα.

    Ηλεκτρικός ερεθισμός

    Για να αποκατασταθεί η φυσιολογική λειτουργία των μυών του πυελικού εδάφους και να μειωθεί ο πόνος εφαρμόζεται ερεθισμός των ριζών Ι3-Ι4. H ηλεκτρική διέγερση μπορεί να εφαρμοστεί είτε με κολπικό είτε με επιφανειακό ηλεκτρόδιο. Σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε γυναίκες με πυελικό πόνο που προκλήθηκε από σπασμό του ανελκτήρα του πρωκτού, το 52% των γυναικών παρουσίασε βελτίωση του πόνου μετά από θεραπεία με κολπικό ηλεκτρικό ερεθισμό για 6 μήνες.

    Συμπερασματικά, ο χρόνιος πυελικός πόνος (CPP) είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης φυσικών, ψυχολογικών και συμπεριφορικών αλλαγών. Όλες οι αλλαγές πρέπει να αντιμετωπίζονται μέσα από ένα ολιστικό εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας, με επίκεντρο την ασθενή. Η φυσικοθεραπεία αποτελεί θεραπεία πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση του χρόνου πυελικού πόνου, αφού έχει δείξει τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

    Συγγραφή κειμένου:
    Αντώνιος Αδρασκέλας
    Φυσικοθεραπευτής

    Για να ρωτήσετε για το πρόβλημά σας ή για να κλείσετε ραντεβού με τον Δρ. Ιωάννη Δοντά καλέστε στο:

    6986030811