Πώς θα καταλάβετε αν έχετε κονδυλώματα πρωκτού;

Τα κονδυλώματα πρωκτού είναι καλοήθεις αλλοιώσεις του δέρματος ή των βλεννογόνων της περιοχής του πρωκτού. Προκαλούνται από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) και αποτελούν μια από τις πιο συχνές εκδηλώσεις της λοίμωξης από τον συγκεκριμένο ιό. Η παρουσία τους δεν είναι πάντα εύκολα ανιχνεύσιμη, ιδιαίτερα όταν δεν συνοδεύεται από έντονα συμπτώματα. Παρόλα αυτά, η έγκαιρη αναγνώριση και θεραπεία τους είναι κρίσιμη για την αποφυγή επιπλοκών, την πρόληψη μετάδοσης του ιού και την προστασία από πιθανές δυσπλαστικές αλλοιώσεις.

Πώς μεταδίδεται ο ιός και ποια στελέχη ευθύνονται;

Ο HPV είναι ένας εξαιρετικά μεταδοτικός ιός, με περισσότερους από 100 διαφορετικούς τύπους. Από αυτούς, τα στελέχη 6 και 11 ευθύνονται για την πλειοψηφία των περιπτώσεων κονδυλωμάτων στην πρωκτογεννητική περιοχή. Η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις είναι ο βασικός μηχανισμός μετάδοσης, αλλά ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και με άλλους τρόπους.

Η επαφή με το δέρμα του φορέα, ακόμα και χωρίς διείσδυση, είναι αρκετή για να συμβεί η μετάδοση. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταφερθεί με τα χέρια από μια μολυσμένη περιοχή του σώματος σε άλλη, μια διαδικασία που ονομάζεται αυτοενοφθαλμισμός. Η χρήση κοινών αντικειμένων υγιεινής, όπως πετσέτες ή εσώρουχα, είναι εξαιρετικά σπάνια αλλά θεωρητικά πιθανή οδός μόλυνσης.

Ο HPV μπορεί να παραμείνει λανθάνων στον οργανισμό για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Έτσι, η εμφάνιση κονδυλωμάτων δεν σημαίνει απαραίτητα πρόσφατη μόλυνση, γεγονός που δημιουργεί συχνά σύγχυση ή ενοχές στους ασθενείς.

Κονδυλώματα πρωκτού: Πώς μοιάζουν και ποια είναι τα πρώτα σημάδια;

Τα κονδυλώματα του πρωκτού ποικίλλουν σε μέγεθος, αριθμό και σχήμα. Στην αρχή, είναι συνήθως μικρές προεξοχές, ίδιου χρώματος με το δέρμα ή λίγο πιο ροζ. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να πολλαπλασιαστούν και να αποκτήσουν εμφάνιση που θυμίζει μικρό «κουνουπίδι».

Τα πιο συνηθισμένα πρώτα σημάδια περιλαμβάνουν:

• Κνησμό, αίσθημα καύσου ή ελαφρύ τσούξιμο
• Υγρασία ή εκκρίσεις στην περιοχή
• Μικρές αιμορραγίες, συνήθως μετά την κένωση
• Αίσθηση ξένου σώματος ή πίεσης στον πρωκτό
• Ορατές αλλοιώσεις εξωτερικά ή ψηλαφητά εξογκώματα

Η απουσία πόνου δεν σημαίνει απουσία προβλήματος. Πολλοί ασθενείς δεν παρατηρούν τίποτα μέχρι τα κονδυλώματα να αποκτήσουν σημαντικό μέγεθος. Εάν εντοπίζονται μόνο εσωτερικά, η διάγνωση χωρίς ιατρική εξέταση καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη έως αδύνατη.

Ποιοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για κονδυλώματα πρωκτού;

Η λοίμωξη από HPV είναι εξαιρετικά κοινή σε άτομα με σεξουαλική δραστηριότητα, ωστόσο δεν εμφανίζουν όλοι κονδυλώματα. Ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης της λοίμωξης στην πρωκτική περιοχή:

• Μη ασφαλείς πρωκτικές επαφές
• Μεγάλος αριθμός σεξουαλικών συντρόφων
• Ιστορικό HPV σε άλλο σημείο (γεννητικά, στοματικά)
• Ανοσοκαταστολή, είτε λόγω HIV είτε άλλων αιτιών
• Έλλειψη εμβολιασμού κατά του HPV
• Χρόνια χρήση κορτικοστεροειδών ή άλλων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων

Διάγνωση της πάθησης

Η διάγνωση των κονδυλωμάτων πρωκτού απαιτεί ιατρική αξιολόγηση από ειδικό. Εάν οι αλλοιώσεις είναι εξωτερικές, ο έλεγχος γίνεται με επισκόπηση υπό μεγέθυνση και ψηλάφηση της περιοχής. Στις περιπτώσεις που υπάρχουν υποψίες για εν τω βάθει βλάβες, προχωρούμε σε πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας, δηλαδή επισκόπηση του εσωτερικού του πρωκτικού σωλήνα με ειδικό εξοπλισμό μεγέθυνσης και ισχυρή δέσμη φωτός.

Ορισμένοι ιατροί εφαρμόζουν διάλυμα οξικού οξέος στο δέρμα για να γίνουν οι βλάβες πιο ορατές, ιδίως αν είναι επίπεδες ή χρώματος παρόμοιου με το υγιές δέρμα. Αν υπάρχουν αμφιβολίες ή ιστορικό δυσπλασιών, προτείνεται βιοψία της αλλοίωσης και μοριακή ταυτοποίηση του τύπου του HPV.

Η πρώιμη διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας και τη μείωση του κινδύνου υποτροπής ή επιπλοκών.

Ποιες θεραπείες υπάρχουν για τα κονδυλώματα;

Η αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων πρωκτού είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται από τη θέση, τον αριθμό, το μέγεθος των βλαβών και τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Ο στόχος της θεραπείας είναι η καταστροφή ή αφαίρεση των βλαβών, χωρίς να σημαίνει ότι απομακρύνεται και ο ιός. Ο HPV μπορεί να παραμείνει στον οργανισμό και να προκαλέσει υποτροπές.

Οι πιο συνηθισμένες θεραπευτικές επιλογές είναι:

• Φαρμακευτικές κρέμες ή διαλύματα, όπως η ποδοφυλλοτοξίνη ή η ιμικουιμόδη, που εφαρμόζονται τοπικά και ενεργοποιούν την άμυνα του δέρματος.
• Καυτηριασμός με χειρουργικό laser διοξειδίου του άνθρακα (CO2), ιδίως σε εκτεταμένες βλάβες.
• Κρυοπηξία, δηλαδή ψύξη του ιστού με υγρό άζωτο.
• Χειρουργική εκτομή, όταν πρόκειται για ανθεκτικά, μεγάλα ή υποτροπιάζοντα κονδυλώματα.

Η επιλογή γίνεται πάντα από ειδικό, ενώ σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται συνδυασμός θεραπειών. Η παρακολούθηση είναι ουσιαστική, καθώς ακόμη και μετά από επιτυχή θεραπεία, η πιθανότητα επανεμφάνισης παραμένει.

Κονδυλώματα πρωκτού: Πρόληψη

Υπάρχουν αποτελεσματικά προληπτικά μέτρα που μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης κονδυλωμάτων πρωκτού. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα παρακάτω:

• Χρήση προφυλακτικού σε κάθε μορφή σεξουαλικής επαφής
• Περιορισμός του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων
• Εμβολιασμός κατά του HPV στην εφηβική ηλικία ή έως τα 26 έτη
• Ενημέρωση για τον HPV και τις επιπτώσεις του
• Τακτικός ιατρικός έλεγχος σε άτομα υψηλού κινδύνου

Ο εμβολιασμός κατά του HPV προσφέρει προστασία από τα στελέχη που ευθύνονται για την πλειοψηφία των κονδυλωμάτων και των προκαρκινικών αλλοιώσεων. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βήματα στην πρόληψη του προβλήματος.

Αν εντοπίσετε εξογκώματα, αλλοιώσεις ή οποιοδήποτε ενοχλητικό σύμπτωμα στην πρωκτική περιοχή, μη διστάσετε να επισκεφθείτε εξειδικευμένο ιατρό. Όσο πιο έγκαιρα γίνει η διάγνωση, τόσο αποτελεσματικότερη μπορεί να είναι η θεραπευτική προσέγγιση.

Ο Γενικός Χειρουργός – Πρωκτολόγος – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ιωάννης Δοντάς διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των παθήσεων του πρωκτού και ειδικά των κονδυλωμάτων πρωκτού. Διευθύνει την Κλινική Laser Surgery, στην οποία μπορείτε να πραγματοποιήσετε κάθε απαραίτητη εξέταση. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα για τα κονδυλώματα πρωκτού, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.