Πρωκτικά Θηλώματα
ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Δοντάς
Χειρουργός – Πρωκτολόγος – Στρατιωτικός Ιατρός
Τα πρωκτικά θηλώματα ή δερματικά ράκη του πρωκτού αποτελούν καλοήθεις δερματικές διογκώσεις που παρουσιάζονται στην περιοχή του πρωκτού. Είναι μία συχνή κατάσταση του δέρματος, η οποία εκδηλώνεται στον πρωκτικό δακτύλιο με τη μορφή μικρών ή μεγαλύτερων ογκιδίων.
Τα πρωκτικά θηλώματα μπορεί να εμφανίζονται μονήρη ή πολλαπλά και, παρόλο που έχουν ευαίσθητη (μαλακή) σύσταση, σπάνια προκαλούν πόνο.
Ωστόσο, κάποιες φορές μπορούν να προκαλέσουν ενόχληση και φαγούρα στον πρωκτό. Επίσης σε κάποιους ανθρώπους προκαλούν προβλήματα στην υγιεινή του πρωκτού.
Ποια είναι η μορφολογία των πρωκτικών θηλωμάτων;
Τα πρωκτικά θηλώματα συνήθως έχουν μέγεθος από μερικά χιλιοστά μέχρι 1-2 εκατοστά. Τις περισσότερες φορές έχουν το ίδιο χρώμα με το δέρμα ή είναι ελάχιστα πιο σκούρα. Πολύ συχνά, δεν είναι εμφανή και δεν προκαλούν κάποιο πρόβλημα, οπότε και μπορούν να παραμείνουν χωρίς να αντιμετωπιστούν.
Παρόλα αυτά, σε πολλές περιπτώσεις τα άτομα που έχουν θηλώματα, επιθυμούν να τα αφαιρέσουν για αισθητικούς λόγους. Στις περιπτώσεις όπου συνυπάρχει φαγούρα, ευαισθησία ή προβληματική υγιεινή αυξάνεται η ανάγκη για την αντιμετώπισή τους.
Πρωκτικά Θηλώματα – Ποια είναι τα αίτια εμφάνισής τους;
Τα αίτια εμφάνισης των πρωκτικών θηλωμάτων μπορεί να αφορούν σε διαφορετικούς παράγοντες.
Το δέρμα γύρω από τον πρωκτό είναι πιο χαλαρό σε σχέση με το δέρμα στο υπόλοιπο σώμα. Αυτό συμβαίνει διότι η συγκεκριμένη περιοχή, κατά τη λειτουργία της κένωσης, εκτείνεται και, ως εκ τούτου, το δέρμα χαλαρώνει.
Όταν κάποιο αιμοφόρο αγγείο που βρίσκεται κοντά στον πρωκτό, διογκωθεί, τότε διατείνεται και το δέρμα που περιβάλλει τη συγκεκριμένη περιοχή. Αυτό το επιπρόσθετο δέρμα παραμένει ακόμα και όταν μειωθεί το οίδημα των ιστών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό ενός πρωκτικού θηλώματος. Τις περισσότερες φορές τα θηλώματα είναι τμήματα χαλαρού συνδετικού ιστού που περιβάλλονται από περιπρωκτικό δέρμα.
Τα συχνότερα αίτια για τη διόγκωση των αιμοφόρων αγγείων είναι:
- Δυσκοιλιότητα, η οποία προκαλεί αγγειακή διάταση στην περιοχή
- Διάρροια
- Σήκωμα μεγάλου βάρους
- Έντονη σωματική άσκηση
- Συχνή τριβή και ερεθισμός του περιπρωκτικού δέρματος (στενά ρούχα, παρατεταμένη καθιστική θέση κλπ.)
- Εσωτερικές αιμορροΐδες
- Εγκυμοσύνη
- Παχυσαρκία
- Θρόμβωση εξωτερικών αιμορροΐδων
- Νόσος του Crohn
Στις περιπτώσεις όπου έχει υπάρξει αιμορροϊδοπάθεια ή άλλα αγγειακά θέματα, οι πιθανότητες να αναπτυχθούν θηλώματα, αυξάνονται. Επίσης, ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από τη νόσο του Crohn, παρουσιάζουν πρωκτικά θηλώματα (περίπου 37%) λόγω της χρόνιας δυσκοιλιότητας ή/και διάρροιας, αλλά και της φλεγμονής και ίνωσης που υπάρχει στην περιοχή του πρωκτού.
Τέλος ένα συχνό αίτιο του σχηματισμού πρωκτικών θηλωμάτων είναι οι συχνοί μικροτραυματισμοί της περιοχής, που προκαλούν φλεγμονή, πάχυνση του δέρματος και δημιουργία ινώδους ιστού.
Πώς γίνεται η διάγνωση στα πρωκτικά θηλώματα;
Η διάγνωση των πρωκτικών θηλωμάτων θα πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο ιατρό πρωκτολόγο με σκοπό τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων καθώς η αντιμετώπισή τους είναι εντελώς διαφορετική. Τέτοιες παθήσεις που θα πρέπει να διαφοροδιαγνωστούν από τα πρωκτικά δερματικά θηλώματα είναι οι εξής:
- Εσωτερικές αιμορροΐδες
- Θρόμβωση εξωτερικής αιμορροΐδας
- Ραγάδα δακτυλίου
- Περιεδρικό απόστημα
- Περιεδρικό συρίγγιο
- Κονδυλώματα πρωκτού
- Δυσπλασίες πρωκτού
- Καρκίνος πρωκτού
- Σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις
- Δερματικές παθήσεις του περιπρωκτικού δέρματος (π.χ. ψωρίαση, ομαλός λειχήνας, σκληροατροφικός λειχήνας κλπ).
Κατόπιν λήψης του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς, ο γιατρός θα συνεχίσει με την κλινική εξέταση όπου θα επισκοπήσει την περιπρωκτική χώρα και στη συνέχεια θα ψηλαφήσει το εσωτερικό του πρωκτού (δακτυλική εξέταση), με σκοπό την αναζήτηση και τον αποκλεισμό άλλων πιθανών παθήσεων της περιοχής. Η κλινική εξέταση ολοκληρώνεται με την πρωκτοσκόπηση κατά την οποία ελέγχεται το εσωτερικό του πρωκτικού σωλήνα για τυχόν άλλες παθήσεις του πρωκτού.
Είναι αρκετά συχνό, μέρος των κοπράνων να εγκλωβίζονται κάτω από τα θηλώματα στον πρωκτό. Αυτό μπορεί να προκαλέσει περιπρωκτική δερματίτιδα την οποία θα αναζητήσει ο γιατρός.
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, τα θηλώματα είναι σύμπτωμα του καρκίνου πρωκτού. Γι’ αυτό το λόγο, είναι πολύ σημαντικό η διαγνωστική εξέταση να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο και έμπειρο γιατρό στις πρωκτολογικές παθήσεις.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να κριθεί απαραίτητη η κυτταρολογική εξέταση (Test Pap πρωκτού).
Τέλος, για μία πλήρη αξιολόγηση, όταν υπάρχουν αμφιβολίες για τη διάγνωση μπορεί να χρειαστεί ο ασθενής να παραπεμφθεί για απεικονιστικό έλεγχο ή να γίνει λήψη ιστοτεμαχιδίου και αποστολή του για ιστολογική εξέταση.
Πρωκτικά Θηλώματα – Αφαίρεση
Η αφαίρεση των πρωκτικών θηλωμάτων είναι μία απλή και σύντομη διαδικασία που γίνεται στο χώρο του ιατρείου. Ο γιατρός θα χορηγήσει τοπική αναισθησία γύρω από την περιοχή των θηλωμάτων. Στη συνέχεια, ανάλογα με το μέγεθος του κάθε θηλώματος μπορεί να γίνει καυτηριασμός ή αφαίρεσή του με Laser διοξειδίου του άνθρακα (Laser CO2).
Η αντιμετώπιση των θηλωμάτων με τη συγκεκριμένη μέθοδο έχει πολλά και σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με την κλασική χειρουργική επέμβαση:
- Ανώδυνη (δεν έχει πόνο).
- Αναίμακτη (δεν έχει αιμορραγία).
- Απλή και Σύντομη (διαρκεί 5-10 λεπτά).
- Ασφαλής.
- Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία.
- Συνήθως δε χρειάζεται λήψη αναλγητικών (παυσίπονα).
- Δεν έχει επώδυνες μετεγχειρητικές αλλαγές.
- Οδηγεί στην ταχεία επούλωση του τραύματος προσφέροντας άμεσο αποτέλεσμα.
- Απαιτεί μηδενικό χρόνο νοσηλείας, μηδενικό κόστος αποθεραπείας.
- Ο ασθενής μπορεί να κάνει μπάνιο την επόμενη ημέρα.
- Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του και στις καθημερινές του δραστηριότητες την ίδια ημέρα.
- Σχεδόν εκμηδενίζει τις πιθανότητες υποτροπής.
Πώς μπορούν να προληφθούν τα πρωκτικά θηλώματα;
Δεν είναι πάντα εύκολο να προληφθούν τα πρωκτικά θηλώματα. Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες πρακτικές που μπορεί να βοηθήσουν στην αποφυγή εμφάνισής τους:
- Ελαφριά και άνετα ρούχα
- Σωστή διατροφή, πλούσια σε φυτικές ίνες
- Τήρηση καλής υγιεινής μετά την κένωση
- Σωστές συνήθειες στην τουαλέτα
- Τακτικός πρωκτολογικός έλεγχος
- Διατήρηση κατάλληλου βάρους