Κατακράτηση υγρών

Τι είναι η κατακράτηση υγρών;

Η κατακράτηση υγρών, ή αλλιώς οίδημα, είναι μια διαδικασία κατά την οποία οι ιστοί του σώματος αποθηκεύουν περισσότερα υγρά από αυτά που χρειάζονται. Πρόκειται για μια συχνή κατάσταση, η οποία επηρεάζει μεγάλο αριθμό ασθενών. Είναι συχνότερη σε ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι ταλαιπωρούνται από παχυσαρκία. Εμφανίζεται σε σημεία του σώματος όπως οι αστράγαλοι και τα πέλματα, αλλά μπορεί να επηρεάσει και τα χέρια, το πρόσωπο και την κοιλιακή χώρα.

Κατακράτηση υγρών: Αίτια

Η κατακράτηση υγρών μπορεί να δημιουργηθεί εξαιτίας πολλών διαφορετικών παραγόντων. Κοινότερος αυτών είναι η φλεβική ανεπάρκεια, κατά την οποία οι βαλβίδες των φλεβών αποδυναμώνονται. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αδυναμία προώθησης του αίματος πίσω στην καρδιά και συσσώρευση υγρού στα πόδια.

Άλλες πιθανές αιτίες κατακράτησης υγρών στο σώμα αποτελούν οι κάτωθι:

• Πολύωρη παραμονή σε ένα μέρος: Εάν ο ασθενής παραμένει όρθιος ή καθιστός στο ίδιο σημείο, η βαρύτητα θα τραβήξει φυσικά το νερό προς τα κάτω, δηλαδή προς τα άνω και κάτω άκρα. Αυτό ονομάζεται εξαρτημένο οίδημα.
• Φαρμακευτική αγωγή: Ορισμένα φάρμακα, όπως αυτά για την αρτηριακή πίεση ή τα αναλγητικά, προκαλούν κατακράτηση υγρών ως παρενέργεια.
• Εγκυμοσύνη: Καθώς η μήτρα μεγαλώνει, όσο προχωρά η εγκυμοσύνη, ασκεί πίεση στα αιμοφόρα αγγεία του κάτω μέρους του κορμού. Αυτό μπορεί να προκαλέσει οίδημα των ποδιών, καθώς υγρά συσσωρεύονται σε εκείνο το σημείο και το αίμα δεν επιστρέφει αποτελεσματικά στην καρδιά.
• Υποκείμενες ιατρικές παθήσεις: Παθήσεις οι οποίες επηρεάζουν την πνευμονική και καρδιαγγειακή λειτουργία, το ήπαρ, τα νεφρά και τον θυρεοειδή ενδέχεται να προκαλέσουν οιδήματα στα άκρα ή το πρόσωπο.
• Διατροφή: Μια διατροφή πλούσια σε νάτριο (αλάτι) ενδέχεται να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών στο σώμα. Σε γενικές γραμμές, η ημερήσια πρόσληψη νατρίου για έναν ενήλικα δε θα πρέπει να ξεπερνά τα 2,4 gr, δηλαδή τα 6 gr αλατιού.

Ποια συμπτώματα προκαλεί;

Κύριο σύμπτωμα της κατακράτησης υγρών αποτελεί το πρήξιμο-οίδημα στα σημεία τα οποία προκαλείται. Το προσβεβλημένο μέρος του σώματος γίνεται πιο ογκώδες, όσο τα υγρά παγιδεύονται στους ιστούς. Το δέρμα το οποίο περιβάλει την περιοχή αποκτά μια τεντωμένη και γυαλιστερή μορφή, κι ενδέχεται να προκαλέσει μια αίσθηση βάρους ή τραβήγματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να βιώσει ελαφρύ πόνο.

Συχνό φαινόμενο σε ασθενείς με κατακράτηση υγρών αποτελεί η επίδειξη συμπτωμάτων εκτός του σημείου που παρατηρείται το οίδημα. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στο περπάτημα λόγω πρησμένων αστραγάλων
• Ανεξήγητη αύξηση βάρους
• Δυσκολία στην αναπνοή και βήχας
• Δυσκαμψία στις αρθρώσεις

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της κατακράτησης υγρών πραγματοποιείται μετά από λήψη ιατρικού ιστορικού και κλινική εξέταση της περιοχής. Ο ιατρός θα ψάξει για σημεία οιδήματος στο σώμα του ασθενούς, και θα πραγματοποιήσει ένα διαγνωστικό τεστ διαβάθμισης του οιδήματος. Αυτό περιλαμβάνει την άσκηση ελαφριάς πίεσης στην πρησμένη περιοχή με τη χρήση του δακτύλου, για περίπου 10 δευτερόλεπτα. Ένα βαθούλωμα (λάκκος) θα δημιουργηθεί στο σημείο πίεσης. Ανάλογα με τον χρόνο επιστροφής του δέρματος στην αρχική του θέση, το οίδημα κατατάσσεται σε:

• 1^ου Βαθμού: Άμεση ανάκαμψη με λάκκο 2 mm
• 2^ου Βαθμού: Ανάκαμψη σε λιγότερο από 15 δευτερόλεπτα με βαθούλωμα έως 4 mm
• 3^ου Βαθμού: Ανάκαμψη σε χρόνο μεγαλύτερο από 15 δευτερόλεπτα, αλλά μικρότερο από 60, με λάκκο έως 6 mm
• 4^ου Βαθμού: Ανάκαμψη σε χρόνο μεταξύ 1-3 λεπτών με βαθούλωμα 8 mm

Μετά την ταξινόμηση της κατακράτησης, ο ιατρός θα προχωρήσει σε άλλες διαγνωστικές εξετάσεις, όπως η γενική εξέταση αίματος, το ηπατικό προφίλ, η γενική εξέταση ούρων και απεικονιστικές εξετάσεις όπως το ηλεκτροκαρδιογράφημα και η ακτινογραφία θώρακος.

Κατακράτηση υγρών: Αντιμετώπιση

Σε περίπτωση όπου η διαγνωστική διαδικασία αναδείξει κάποια παθολογία ως αιτία της κατακράτησης, ο ιατρός θα συστήσει μεθόδους αντιμετώπισης αυτών των παθήσεων. Για παράδειγμα, εάν το οίδημα συνοδεύει χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, ο ιατρός θα προτείνει κάποιες αλλαγές στην καθημερινότητα όπως η παρακολούθηση του βάρους, η επαρκής πρόσληψη νερού και η φαρμακευτική αγωγή.

Η ίδια η κατακράτηση υγρών μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, με τη χρήση υποστηρικτικών ρούχων, όπως οι κάλτσες και τα μανίκια. Ειδικά παπούτσια για το οίδημα μπορούν επίσης να ελαττώσουν τα συμπτώματα.

Ο Γενικός Χειρουργός – Πρωκτολόγος – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ιωάννης Δοντάς διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των παθήσεων του εντέρου και του πρωκτού. Διευθύνει την Κλινική Laser Surgery, στην οποία μπορείτε να πραγματοποιήσετε κάθε απαραίτητη εξέταση. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα κατακράτησης υγρών, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.