Σπληνεκτομή

Ο σπλήνας αποτελεί ένα μικρό όργανο, σε σχήμα κλειστής γροθιάς, το οποίο βρίσκεται στην άνω αριστερή κοιλιακή χώρα. Αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό μέρος του λεμφικού και ανοσοποιητικού συστήματος, αφού πρόκειται για ένα όργανο παραγωγής λευκών αιμοσφαιρίων και πιο συγκεκριμένα των λεμφοκυττάρων. Παράλληλα, ο σπλήνας φιλτράρει τα γηρασμένα και κατεστραμμένα ερυθρά αιμοσφαίρια. Παρά την ιδιαίτερα σημαντική λειτουργία του για τον οργανισμό, ο σπλήνας δεν αποτελεί ζωτικό όργανο. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει χωρίς το όργανο του σπλήνα. Η επέμβαση αφαίρεσης του σπληνός ονομάζεται σπληνεκτομή, και πραγματοποιείται σε περιπτώσεις τραυματισμού ή παθολογίας του οργάνου.

Η σπληνεκτομή είναι μια σχετικά εύκολη επέμβαση, η οποία δεν προκαλεί μακροπρόθεσμες επιπλοκές στην καθημερινότητα του ασθενούς. Ωστόσο, ο ιατρός θα προσπαθήσει να διατηρήσει το όργανο, λόγω της σημαντικής λειτουργίας του για την άμυνα του οργανισμού.

Σε ποιες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη η σπληνεκτομή;

Υπάρχουν πολλές καταστάσεις, οι οποίες ενδέχεται να χρειαστούν επέμβαση αφαίρεσης του σπλήνα. Αυτές περιλαμβάνουν συνήθως τραυματισμό και αιμορραγία. Μερικές από τις συνηθέστερες αιτίες αφαίρεσης του σπληνός είναι οι παρακάτω:

• Ρήξη σπληνός: Τραυματισμός στο όργανο του σπλήνα μπορεί να προκαλέσει απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, όπως η εσωτερική (ενδοκοιλιακή) αιμορραγία. Αυτή μπορεί να συνιστά αποτέλεσμα άμεσου χτυπήματος στην άνω αριστερή κοιλιακή περιοχή, ή κάποιου ατυχήματος.
• Σπληνομεγαλία: Περιπτώσεις μη φυσιολογικής αύξησης του μεγέθους του σπληνός μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές επιπλοκές στον ανθρώπινο οργανισμό. Πρόκειται για αποτέλεσμα της πίεσης που δέχονται τα περιβάλλοντα όργανα.
• Κακοήθεια σπληνός: Διάφοροι καρκίνοι οι οποίοι επηρεάζουν το όργανο του σπλήνα μπορούν να αποτελέσουν αφορμή διενέργειας μιας σπληνεκτομής. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν τα λεμφώματα Hodgkin’s και μη Hodgkin’s και η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία. Διάφορες κακοήθειες των γειτονικών οργάνων ενδέχεται να απαιτούν επέμβαση αφαίρεσης του σπληνός, όπως ο ηπατικός και ο παγκρεατικός καρκίνος.
• Αιμολυτικές διαταραχές: Παθήσεις όπως η θρομβοπενική πορφύρα, η θαλασσαιμία και η αληθής πολυκυτταρική αναιμία χρήζουν αφαίρεσης του σπληνός σε περιπτώσεις όπου η συντηρητική θεραπεία αποτυγχάνει.
• Λοίμωξη: Αν και σπάνιο φαινόμενο, ο ασθενής ενδέχεται να χρήζει σπληνεκτομής για την αφαίρεση κάποιου αποστήματος, το οποίο δημιουργείται λόγω φλεγμονής.

Σπληνεκτομή: Προετοιμασία & Εμβολιασμός

Βασικό στάδιο κατά την προετοιμασία της σπληνεκτομής είναι ο εμβολιασμός του ασθενούς απέναντι σε συγκεκριμένα παθογόνα. Η πιο σημαντική επίπτωση που παρουσιάζει η αφαίρεση σπληνός είναι η μείωση της ικανότητας του οργανισμού να αντιμετωπίζει μικροβιακές λοιμώξεις. Για τον λόγο αυτό, ο ασθενής θα υποβληθεί σε προληπτικό εμβολιασμό προ του χειρουργείου. Αυτός περιλαμβάνει συνήθως τα εμβόλια κατά του πνευμονιόκοκκου, του αιμόφιλου της ινφλουένζα και του μηνιγγιτιδόκοκκου.

Πριν την σπληνεκτομή, ο ασθενής υποβάλλεται σε μια σειρά ελέγχων, οι οποίοι περιλαμβάνουν αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις. Η αξονική τομογραφία και ο έλεγχος των επιπέδων των αιμοπεταλίων είναι απαραίτητα εργαλεία για τον καθορισμό της καταλληλότητας του ασθενούς να υποβληθεί στην επέμβαση αυτή.

Διαδικασία επέμβασης

Η σπληνεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω δύο μεθόδων: της ανοικτής και της λαπαροσκοπικής επέμβασης. Σε περιπτώσεις παθολογίας ή προγραμματισμένης αφαίρεσης σπληνός, ο ιατρός θα προτιμήσει τη λαπαροσκοπική μέθοδο, λόγω των πλεονεκτημάτων που προβάλει. Πρόκειται για μια εξαιρετικά πιο εύκολη επέμβαση, λόγω της μεγάλης μεγέθυνσης που προσφέρουν τα ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία. Με τον τρόπο αυτό, ο χειρουργός μπορεί να αναγνωρίσει ορθότερα τα ανατομικά στοιχεία του οργάνου, αποφεύγοντας έτσι περαιτέρω τραυματισμούς και επιπλοκές. Ταυτόχρονα, γίνεται δυνατή η εκμετάλλευση της βαρύτητας, αφού ο ασθενής τοποθετείται σε πλάγια θέση για τη διενέργεια της επέμβασης.

Κατά τη λαπαροσκοπική αφαίρεση του σπληνός, ο ιατρός εισάγει τα λαπαροσκοπικά εργαλεία στον κοιλιακό χώρο μέσω μερικών οπών. Ξεκινά αποκολλώντας τον σπλήνα, και αποκλείοντας τα αγγεία τα οποία τον τροφοδοτούν. Έπειτα, το όργανο αφαιρείται μέσα σε έναν ειδικό ασκό ανάσυρσης.

Η ανοικτή μέθοδος σπληνεκτομής προτιμάται σε περιπτώσεις υπέρμετρης διόγκωσης του οργάνου, ή κάποιου τραυματισμού. Επιλέγεται όταν ο ιατρός πρέπει να αφαιρέσει το όργανο και να αποκλείσει τα αγγεία του όσο το δυνατόν συντομότερα, για να αποφευχθούν περαιτέρω επιπλοκές ή.και θάνατος του ασθενούς από αιμορραγία και υποογκαιμικό shock.

Σπληνεκτομή: Μετεγχειρητική πορεία

Η επέμβαση αφαίρεσης του σπληνός αποτελεί μια εύκολη επέμβαση, η οποία δεν παρουσιάζει πολλές επιπλοκές. Εάν πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά, ο ασθενής μπορεί να κινητοποιηθεί και να σιτιστεί άμεσα. Παραμένει για μερικά 24ωρα στο νοσοκομείο και εξέρχεται την 2η με 3η μέρα, προκειμένου να αποκλειστεί οποιαδήποτε πιθανότητα επιπλοκών. Η λαπαροσκοπική σπληνεκτομή προσφέρει πολυάριθμα προτερήματα, όπως είναι το μικρότερο χειρουργικό τραύμα, η ελάχιστη απώλεια αίματος και ο ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος.

Ένας ασθενής που υπεβλήθη σε σπληνεκτομή οφείλει να λαμβάνει μια ελαφριά αντιβίωση για κάποιο χρονικό διάστημα, καθώς και να συμβουλευτεί τον ιατρό του για οποιαδήποτε ένδειξη λοίμωξης.

Ο Γενικός Χειρουργός – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ιωάννης Δοντάς διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των παθήσεων του πεπτικού συστήματος. Διευθύνει την Κλινική Laser Surgery, στην οποία μπορείτε να πραγματοποιήσετε κάθε απαραίτητη εξέταση. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα για τη σπληνεκτομή, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.