Παγκρεατίτιδα

Το πάγκρεας αποτελεί έναν μεγάλο σε μέγεθος αδένα του πεπτικού συστήματος, ο οποίος διαθέτει ενδοκρινή και εξωκρινή μοίρα. Πραγματοποιεί πολυάριθμες λειτουργίες, όπως η παραγωγή και η έκκριση του παγκρεατικού υγρού, ενός εξαιρετικά σημαντικού συστατικού για τη διαδικασία της πέψης. Παράλληλα, είναι υπεύθυνο για την έκκριση ιδιαίτερα σπουδαίων ορμονών για τη λειτουργία του οργανισμού, όπως η ινσουλίνη και η γλυκαγόνη. Πρόκειται για χημικές ενώσεις του οργανισμού τα οποία ελέγχουν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα. Ως παγκρεατίτιδα ορίζεται η πάθηση κατά την οποία ο αδένας του παγκρέατος φλεγμαίνει.

Παγκρεατίτιδα: Τύποι

Η παγκρεατίτιδα διακρίνεται, ανάλογα με το χρονικό πλαίσιο εκδήλωσης της φλεγμονής, σε δύο τύπους: την οξεία και τη χρόνια παγκρεατίτιδα. Αναλυτικότερα:

• Οξεία παγκρεατίτιδα: Ορίζεται ως μια αιφνίδια φλεγμονή, η οποία δημιουργείται λόγω αυτοκαταστροφής των κυττάρων του παγκρέατος από ένζυμα που εκκρίνει. Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να προκληθεί λόγω διαφόρων αιτιών, με κυριότερη τη δημιουργία λίθων στο όργανο της χοληδόχου κύστης. Οι πέτρες στη χολή μπορούν να ενσφηνωθούν στο σημείο που καταλήγει ο πόρος του παγκρέατος στο έντερο (φύμα του Vater), με αποτέλεσμα την απόφραξη αυτού του πόρου και την έναρξη της φλεγμονής και της διαδικασίας αυτοκαταστροφής.
• Χρόνια παγκρεατίτιδα: Σε αντίθεση με την οξεία μορφή της, η χρόνια παγκρεατίτιδα αποτελεί μια μακρόχρονη κατάσταση φλεγμονής του οργάνου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη του αδένα. Βασικά αίτια πρόκλησης της παγκρεατίτιδας είναι η βαριά κατανάλωση αλκοόλ και η κυστική ίνωση.

Άλλες αιτίες οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν φλεγμονή του παγκρέατος περιλαμβάνουν την παχυσαρκία, την υπερτριγλυκεριδαιμία, την υπερασβεστιαιμία, τις ανατομικές παγκρεατικές δυσλειτουργίες, ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές κ.ά.

Ποια συμπτώματα παρουσιάζει;

Βασικό σύμπτωμα τόσο της οξείας, όσο και της χρόνιας παγκρεατίτιδας είναι ο κοιλιακός πόνος. Ανάλογα με τον τύπο της φλεγμονής, ο ασθενής ενδέχεται να παρατηρήσει μέτριο έως σοβαρό πόνο. Ο πόνος αυτός συνήθως ακτινοβολεί στην πλάτη του ασθενούς. Η οξεία παγκρεατίτιδα παρουσιάζει συνήθως εντονότερο πόνο από τη χρόνια.

Τα υπόλοιπα συμπτώματα της φλεγμονής του παγκρέατος διακρίνονται ανάλογα με τον τύπο της. Συγκεκριμένα, συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας αποτελούν τα παρακάτω:

• Ναυτία και έμετος
• Ταχυκαρδία
• Ταχύπνοια (γρήγορη αναπνοή)
• Πυρετός
• Ευαισθησία στην ανώτερη κοιλιακή χώρα κατά το άγγιγμα-ψηλάφηση της κοιλιάς
• Μετεωρισμός

Στον αντίποδα, οι ενδείξεις χρόνιας φλεγμονής του παγκρέατος περιλαμβάνουν τα κάτωθι:

• Δυσπεψία
• Βλέννη στα κόπρανα
• Ίλιγγος και χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Ανορεξία και ακούσια απώλεια βάρους
• Ίκτερος
• Εμφάνιση διαβήτη λόγω αδυναμίας παραγωγής ινσουλίνης
• Πόνος μετά το φαγητό

Παγκρεατίτιδα: Διάγνωση

Η παγκρεατίτιδα σε κάθε μορφή της αποτελεί μια επείγουσα ιατρική κατάσταση, η οποία χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Τα συμπτώματα της πάθησης είναι συνήθως αρκετά για να οδηγήσουν τον ασθενή στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας. Αρχικά, ο ιατρός θα λάβει το πλήρες ατομικό ιστορικό του ασθενούς, και θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση της περιοχής. Για την οριστικοποίηση της διάγνωσης είναι απαραίτητη η διενέργεια αιματολογικών εξετάσεων, και συγκεκριμένα ο έλεγχος των παγκρεατικών ενζύμων (λιπάση και αμυλάση). Αυξημένες τιμές των ενζύμων, σε συνδυασμό με τον πόνο υποδηλώνουν συνήθως την ύπαρξή της. Απαραίτητη σε ορισμένες περιπτώσεις κρίνεται και η διενέργεια αξονικής τομογραφίας.

Θεραπεία & Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της παγκρεατίτιδας εξαρτάται από τον τύπο της φλεγμονής, καθώς και τα συμπτώματα τα οποία παρουσιάζει ο ασθενής. Κατά την πλειοψηφία των περιπτώσεων, η παγκρεατίτιδα αντιμετωπίζεται συντηρητικά, με παρεντερική χορήγηση υγρών, παυσίπονα, αντιβιοτική και αντιπυρετική θεραπεία. Ωστόσο, η εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο είναι απαραίτητη, καθώς πρέπει τα ζωτικά σημεία και η γενικότερη πορεία του να παρακολουθείται στενά.

Επί ανάδειξης ξένου σώματος (π.χ. χολολίθου), το οποίο προκαλεί απόφραξη στον παγκρεατικό πόρο, ο ιατρός θα προτείνει ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP). Αν αυτή δεν είναι αποτελεσματική για τη θεραπεία του προβλήματος τότε διενεργείται χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του λίθου. Σε περίπτωση ανάδειξης χολολιθίασης, συνηθέστερη μέθοδος θεραπείας είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Οι λίθοι στη χοληδόχο κύστη αφαιρούνται, και τα συμπτώματα της παγκρεατίτιδας υποχωρούν.

Ο Γενικός Χειρουργός – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ιωάννης Δοντάς διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των παθήσεων του εντέρου και του πρωκτού. Διευθύνει την Κλινική Laser Surgery, στην οποία μπορείτε να πραγματοποιήσετε κάθε απαραίτητη εξέταση. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα παγκρεατίτιδας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.