Συμφύσεις εντέρου

Οι συμφύσεις του εντέρου είναι συχνές μετά από επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα. Πρόκειται για λωρίδες ινώδους ιστού που συνδέουν μεταξύ τους σημεία του εντέρου ή άλλα ενδοκοιλιακά όργανα. Οι συνδέσεις αυτές δεν υφίστανται φυσιολογικά, και ενδέχεται να περιορίσουν την κινητικότητα των οργάνων στα οποία προσφύονται. Αν και πολλές φορές είναι ασυμπτωματικές, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές, όπως ο αποφρακτικός ειλεός. Η σωστή και πλήρης ενημέρωση του ασθενούς και η κατάλληλη αντιμετώπιση είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη των συνεπειών.

Τι είναι οι εντερικές συμφύσεις;

Οι εντερικές συμφύσεις αποτελούν ταινίες ουλώδους ιστού, οι οποίες σχηματίζονται ως αντίδραση του οργανισμού σε τραυματισμό ή φλεγμονή. Οι συμφύσεις δημιουργούνται μεταξύ επιφανειών που φυσιολογικά δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή. Προκαλούνται εξαιτίας του μηχανισμού της φυσικής διαδικασίας επούλωσης, ο οποίος δημιουργεί τον ιστό που παρατηρείται σε πληγές που έχουν επουλωθεί. Συνήθως, εμφανίζονται μετά από επεμβάσεις στην κοιλιά, αλλά μπορούν να προκύψουν και από λοιμώξεις, τραυματισμούς ή ακτινοθεραπεία. Ο σχηματισμός τους είναι πιο συχνός μετά από ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις, παρά μετά από λαπαροσκοπικές τεχνικές.

Οι συμφύσεις ενδέχεται να περιορίσουν την ελεύθερη κίνηση των εντερικών ελίκων και να οδηγήσουν σε επιπλοκές, όπως η απόφραξη του εντέρου. Εκτιμάται ότι σχεδόν όλοι οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε λαπαροτομία (ανοικτή χειρουργική επέμβαση με κάθετη τομή στο κοιλιακό τοίχωμα) παρουσιάζουν συμφύσεις σε κάποια έκταση.

Συμφύσεις εντέρου: Αίτια εμφάνισης

Το πιο συχνό αίτιο εμφάνισης συμφύσεων είναι η χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή κοιλότητα. Κάθε επέμβαση που περιλαμβάνει χειρισμούς στο περιτόναιο μπορεί να πυροδοτήσει τον σχηματισμό συμφύσεων.

Άλλα αίτια περιλαμβάνουν:

• Λοιμώξεις ή φλεγμονές της κοιλιάς
• Ενδοκοιλιακά αποστήματα
• Θεραπείες με ακτινοβολία
• Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου
• Κακώσεις ή τραύματα της κοιλιακής χώρας
• Γυναικολογικά προβλήματα, όπως η ενδομητρίωση

Ο βαθμός κινδύνου εξαρτάται και από τη φύση της επέμβασης, τον χρόνο διάρκειάς της, την τεχνική που χρησιμοποιείται, και την ατομική ανταπόκριση κάθε οργανισμού. Οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις παρουσιάζουν μειωμένο κίνδυνο σχηματισμού συμφύσεων, συγκριτικά με τις ανοικτές.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Οι περισσότερες συμφύσεις δεν προκαλούν συμπτώματα και δεν ανακαλύπτονται ποτέ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, προκαλούν σημαντική ενόχληση και επιπλοκές.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακό πόνο, οξύ ή χρόνιο
• Μετεωρισμό και φούσκωμα
• Αίσθημα πληρότητας
• Αλλαγές στις κενώσεις
• Ναυτία και έμετο
• Επεισόδια απόφραξης του εντέρου

Συμφύσεις εντέρου: Διάγνωση

Η διάγνωση των εντερικών συμφύσεων αποτελεί πρόκληση. Δεν υπάρχει απεικονιστική εξέταση που να δείχνει άμεσα τις συμφύσεις. Η αξιολόγηση βασίζεται στο ιστορικό του ασθενούς, ιδίως εάν έχουν προηγηθεί επεμβάσεις στην κοιλιά.

Η αξονική τομογραφία μπορεί να δείξει ενδείξεις απόφραξης του εντέρου, αλλά όχι τις ίδιες τις συμφύσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδείκνυται η λαπαροσκόπηση. Πρόκειται για διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ταυτόχρονα. Ο χειρουργός μπορεί να επιβεβαιώσει την παρουσία συμφύσεων και να τις λύσει, εφόσον είναι απαραίτητο.

Η διάγνωση τίθεται κυρίως με κλινικά κριτήρια, και αποκλείοντας άλλες αιτίες με παρόμοια συμπτώματα.

Τι περιλαμβάνει η θεραπεία;

Η θεραπευτική αντιμετώπιση των συμφύσεων εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την ύπαρξη επιπλοκών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, εφόσον τα συμπτώματα είναι ήπια και δεν υπάρχει ειλεός, εφαρμόζεται συντηρητική αγωγή.

Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει:

• Κατάλληλη διατροφή
• Αντιμετώπιση των συμπτωμάτων με φάρμακα
• Τακτική παρακολούθηση από ιατρό

Όταν υπάρχει επιπλεγμένη ή οξεία εικόνα, ενδείκνυται χειρουργική παρέμβαση. Η λαπαροσκοπική συμφυσιόλυση είναι η σύγχρονη επιλογή για την αφαίρεση των συμφύσεων με ελάχιστο τραύμα. Η τεχνική αυτή προσφέρει μικρότερη νοσηλεία, λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και ταχύτερη αποκατάσταση. Ωστόσο, σε πολύπλοκες περιπτώσεις ή σε περιπτώσεις απόφραξης μπορεί να απαιτηθεί ανοικτή επέμβαση (λαπαροτομή). Η απόφαση λαμβάνεται από τον θεράποντα ιατρό με βάση τα κλινικά δεδομένα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε νέα χειρουργική επέμβαση ενδέχεται να προκαλέσει νέες συμφύσεις, γι’ αυτό και η απόφαση για χειρουργείο λαμβάνεται προσεκτικά.

Συμφύσεις εντέρου: Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής και της πρόληψης;

Η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των συμπτωμάτων. Σε άτομα χωρίς απόφραξη, συνιστάται ήπια, καλά ανεκτή δίαιτα με μικρά και συχνά γεύματα. Ορισμένες τροφές μπορεί να προκαλέσουν φούσκωμα ή επιδείνωση των συμπτωμάτων και πρέπει να αποφεύγονται.

Η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας νερού και η ισορροπημένη διατροφή βοηθούν στη διατήρηση της καλής λειτουργίας του εντέρου. Η υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μπορεί να είναι ωφέλιμη, αλλά χρειάζεται προσοχή σε ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο απόφραξης.

Όσον αφορά στην πρόληψη σχηματισμού συμφύσεων μετά από χειρουργική επέμβαση, οι κυριότερες στρατηγικές είναι:

• Χρήση ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών, όπως η λαπαροσκοπική μέθοδος
• Αποφυγή περιττών επεμβάσεων
• Χρήση αντισυμφυτικών υλικών (μεμβρανών ή φαρμακευτικών ουσιών)

Η προσεκτική επιλογή της τεχνικής και η εμπειρία του χειρουργού συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του κινδύνου.

Οι συμφύσεις του εντέρου αποτελούν μια συχνή και πιθανώς σοβαρή επιπλοκή, ιδιαίτερα σε άτομα με ιστορικό επεμβάσεων στην κοιλιά. Παρότι συχνά παραμένουν χωρίς συμπτώματα, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν σημαντική δυσφορία ή οξεία απόφραξη.

Η σωστή διάγνωση, η έγκαιρη παρέμβαση και η ατομική διαχείριση κάθε περιστατικού είναι καθοριστικοί παράγοντες για την πρόληψη επιπλοκών. Πλέον, η σύγχρονη ιατρική παρέχει ασφαλείς και αποτελεσματικές λύσεις, ιδιαίτερα μέσω της λαπαροσκοπικής χειρουργικής.

Η εξατομικευμένη προσέγγιση και η συνεργασία ιατρού και ασθενούς παραμένουν το κλειδί για την επιτυχή αντιμετώπιση των συμφύσεων του εντέρου.

Ο Γενικός Χειρουργός – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ιωάννης Δοντάς διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των παθήσεων του εντέρου. Διευθύνει την Κλινική Laser Surgery, στην οποία μπορείτε να πραγματοποιήσετε πολλές εξετάσεις. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα για τις συμφύσεις εντέρου, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.