Πλέον αποδείχτηκε ότι ο καρκίνος του πρωκτού μπορεί να προληφθεί!

Ο καρκίνος του πρωκτού είναι μία δύσκολα αντιμετωπίσιμη κατάσταση με μεγάλα ποσοστά θνητότητας όταν διαγνωστεί αργά και συχνές σοβαρές επιπλοκές από την ακτινοθεραπεία που διενεργείται στην πλειονότητα των ασθενών. Οι οροθετικοί έχουν πολλαπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο του πρωκτού σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Στο 93% των περιπτώσεων, ο αιτιολογικός παράγοντας είναι η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV). Η λοίμωξη αυτή μπορεί σε κάποιους ανθρώπους να προκαλέσει τη δημιουργία προκαρκινικών αλλοιώσεων στον πρωκτό, οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να εξελιχθούν σε ένα ποσοστό σε πρωκτικό καρκίνο. Οι αλλοιώσεις αυτές ονομάζονται υψηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις του πρωκτού (High Grade Squamous Intraepithelial Lesions – HSIL) και επί δεκαετίες, η επιστήμονες που ασχολούνται με το συγκεκριμένο αντικείμενο θεωρούσαν ότι ο καυτηριασμός αυτών των βλαβών μειώνει την πιθανότητα κάποιος να νοσήσει από καρκίνο του πρωκτού.

Αυτή η θεωρία αποδείχθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2021, όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα μίας μεγάλης πολυκεντρικής μελέτης φάσης 3, που οργανώθηκε και υλοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο στην Καλιφόρνια με επί κεφαλής τον καθηγητή Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Τζόελ Παλέφσκυ. Η συγκεκριμένη κλινική μελέτη ονομάζεται Anal Cancer/HSIL Outcomes Research (ANCHOR) και στρατολόγησε συνολικά 4446 συμμετέχοντες οι οποίοι ήταν οροθετικοί και στους οποίους είχε διαπιστωθεί δυσπλασία στον πρωκτό. Συνολικά συμμετείχαν 21 κέντρα από όλη την Αμερική. Το εντυπωσιακό στη μελέτη ANCHOR είναι ότι ενώ ο αρχικός στόχος ήταν να ελεγχθούν 5000 συμμετέχοντες, τελικά ελέγχθηκαν μόνο 4446 επειδή η επιτυχία της μελέτης ήταν τόσο μεγάλη που τα αποτελέσματά της ήταν στατιστικά σημαντικά. Στις 8 Οκτωβρίου 2021 η μελέτη ολοκληρώθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Το βασικό αποτέλεσμα της μελέτης είναι ότι η εξάλειψη των προκαρκινικών αλλοιώσεων του πρωκτού σε ανθρώπους που ζουν με τον ιό HIV, έχει ως συνέπεια τη σημαντική μείωση της πιθανότητας να νοσήσουν από καρκίνο του πρωκτού στο μέλλον. Η μελέτη ANCHOR είναι η πρώτη στην ιστορία που αποδεικνύει ότι ο τακτικός προσυμπτωματικός έλεγχος σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως είναι οι άνθρωποι που ζουν με τον HIV, μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο να νοσήσουν από καρκίνο του πρωκτού. Αυτή η διαπίστωση πρόκειται να ενισχύσει τη στρατηγική πρόληψης του καρκίνου του πρωκτού που εφαρμόζουμε όλα αυτά τα χρόνια στη Laser Surgery.

Κατεξοχήν υπεύθυνος για την πρόληψη του καρκίνου του πρωκτού είναι ο εξειδικευμένος χειρουργός-πρωκτολόγος. Οι βασικοί πυλώνες της πρόληψης του καρκίνου του πρωκτού είναι οι εξής:

• Δακτυλική εξέταση του πρωκτού: Πρόκειται για απλή και φτηνή εξέταση που μπορεί να αναδείξει διογκώσεις και περιοχές σκληρίας στον πρωκτό και το κατώτερο ορθό.
• Κυτταρολογική εξέταση του πρωκτού (Test Pap Πρωκτού): Είναι μία σύντομη και ανώδυνη εξέταση, κατά τη διάρκεια της οποίας λαμβάνεται υλικό από τον πρωκτό και αποστέλλεται σε κυτταρολόγο. Στη συνέχεια ο κυτταρολόγος ελέγχει το υλικό για τυχόν ανεύρεση ύποπτων κυττάρων.
• Πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy): Η συγκεκριμένη εξέταση είναι πολύ εξειδικευμένη και εκτελείται από ελάχιστους ιατρούς παγκοσμίως. Τα τελευταία χρόνια εκτελείται και στην Ελλάδα στην Κλινική Laser Surgery. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης εξέτασης χρησιμοποιείται μικροσκόπιο και κάποια ειδικά υγρά με τη βοήθεια των οποίων αναγνωρίζονται οι υψηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις του πρωκτού ή δυσπλασίες (HSIL), οι οποίες είναι προκαρκινικές.
• Λήψη κατευθυνόμενων βιοψιών: Μέσω της πρωκτοσκόπησης υψηλής ευκρίνειας αναγνωρίζονται οι προκαρκινικές βλάβες και λαμβάνεται βιοψία από τα πιο ύποπτα σημεία των αλλοιώσεων με λαβίδα βιοψίας. Στη συνέχεια το τεμάχιο που ελήφθη αποστέλλεται για παθολογοανατομικό έλεγχο.
• Καταστροφή των επικίνδυνων αλλοιώσεων: Εάν η ιστολογική εξέταση αναδείξει ότι όντως η βλάβη είναι προκαρκινική, τότε θα πρέπει να επακολουθήσει η καταστροφή των δυσπλασιών. Το Laser διοξειδίου του άνθρακα (Laser CO₂) αποτελεί μία εξαιρετική επιλογή για τον καυτηριασμό των βλαβών, καθώς σε έμπειρα χέρια προκαλεί ελεγχόμενη θερμική καταστροφή μόνο στο επιθυμητό σημείο, προφυλάσσοντας του πέριξ ιστούς. Με τη συγκεκριμένη μελέτη ANCHOR αποδείχθηκε ότι η καταστροφή των υψηλόβαθμων αλλοιώσεων του πρωκτού στους ανθρώπους που ζουν με τον HIV, μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο νόσησης από καρκίνο του πρωκτού στο μέλλον.