Προβιοτικά

Τι είναι τα προβιοτικά;

Τα τελευταία χρόνια, έχουν πληθύνει οι συζητήσεις σχετικά με τα προβιοτικά. Εύλογα λοιπόν αναρωτιέται κάποιος τι ακριβώς είναι; Tα προβιοτικά είναι μικρόβια (ζωντανοί μικροοργανισμοί), τα οποία όχι μόνο είναι απαραίτητα στον οργανισμό αλλά προάγουν και την υγεία. Ακριβώς αυτό σημαίνει άλλωστε και η λέξη από ετυμολογικής πλευράς: Το πρόθεμα «προ» και η λέξη «βίος», σημαίνουν υπέρ της ζωής.

Προβιοτικά: Ποιος ο ρόλος τους και πού βρίσκονται;

Τα προβιοτικά συναντώνται στο έντερο και αποτελούν μέρος της φυσιολογικής του μικροχλωρίδας. Η λειτουργία τους έγκειται στο γεγονός ότι ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού από λοιμώξεις ή/και εχθρικά βακτήρια. Όπως εξηγεί  Χειρουργός – Πρωκτολόγος – Στρατιωτικός Ιατρός Δρ. Ι. Δοντάς, υπάρχουν καλά και κακά βακτήρια στον οργανισμό. Τα προβιοτικά αποτελούνται από καλά βακτήρια.

Για να γίνει περισσότερο κατανοητή η λειτουργία τους, να σημειωθεί πως στο έντερο συνυπάρχουν βακτήρια και λοιποί μικροοργανισμοί, οι οποίοι σχηματίζουν το μικροβίωμα. Ένα μικρο-οικοσύστημα δηλαδή που αποτελείται από βακτήρια, ζυμομύκητες, ιούς και πρωτόζωα. Η σημασία του μικροβιώματος είναι καταλυτική για την υγεία του ανθρώπου καθώς μπορεί να επηρεάσει ακόμα και την συμπεριφορά του. Εκτός του εντέρου τα μικροβιώματα μπορούν και αλλού, όπως για παράδειγμα το στόμα, τον κόλπο, το ουροποιητικό σύστημα, το δέρμα και τους πνεύμονες.

Υπάρχει λοιπόν η άποψη ότι η επιπλέον λήψη προβιοτικών (υπάρχουν ήδη στον οργανισμό μας) διατηρεί τον αριθμό και την υγεία αυτών των μικροοργανισμών στα σωστά επίπεδα.

Πότε ενδείκνυνται τα προβιοτικά;

Επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η λήψη προβιοτικών βοηθά έναν μικρό αριθμό ατόμων και ορισμένες μόνο παθήσεις. Ναι μεν τα προβιοτικά ως συμπληρώματα διατροφής ίσως να βελτιώνουν την υγεία, ωστόσο μέχρι σήμερα αυτό δεν αποδεικνύεται επαρκώς.

Φαίνεται ότι βοηθούν στη διαχείριση της διάρροιας ή της δυσκοιλιότητας, που προκαλούνται από διάφορες παθήσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn. Για παράδειγμα, χειρουργημένοι ασθενείς για ελκώδη κολίτιδα, λαμβάνοντας προβιοτικά, διατήρησαν την ύφεση των συμπτωμάτων για μακρύ χρονικό διάστημα. Προσοχή όμως, διότι τα προβιοτικά δεν συνιστούν μέθοδο θεραπείας των παθήσεων αυτών, αλλά διατροφικά συμπληρώματα που ενισχύουν την ήδη υπάρχουσα μικροχλωρίδα του εντέρου.

Επιπλέον, εξετάζεται το κατά πόσο μπορεί να λειτουργήσουν προληπτικά ή ακόμα και να θεραπεύσουν αλλεργίες, όπως για παράδειγμα το έκζεμα (δερματολογική πάθηση). Οι έρευνες στρέφονται επίσης και στο κατά πόσο προλαμβάνουν ή καταπολεμούν λοιμώξεις στον γυναικείο κόλπο.

Πότε δεν ενδείκνυνται τα προβιοτικά;

Όπως ήδη ελέχθη, τα προβιοτικά δεν συνιστώνται σε όλες τις περιπτώσεις. Αν και σπανίως, τα προβιοτικά μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για ορισμένες ομάδες ασθενών όπως για παράδειγμα:

• Πάσχοντες από HIV/AIDS
• Όσους πάσχουν από ορισμένες κληρονομικές ασθένειες
• Ασθενείς μετά από μεταμόσχευση ή μετά από θεραπεία για καρκίνο που κάνουν χρήση ορισμένων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων.

Το κοινό σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι οι ασθενείς αυτοί έχουν πολύ αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ποια είδη βακτηρίων υπάρχουν στα προβιοτικά;

Τα πιο κοινά είναι τα βακτήρια που ανήκουν σε ομάδες που ονομάζονται Lactobacillus και Bifidobacterium. Ωστόσο, και άλλα βακτήρια μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως προβιοτικά, όπως και ζυμομύκητες, για παράδειγμα ο Saccharomyces boulardii.

Σημειώνεται πως διαφορετικοί τύποι προβιοτικών μπορεί να έχουν διαφορετικά αποτελέσματα. Για παράδειγμα, εάν ένα συγκεκριμένο είδος Lactobacillus βοηθά στην πρόληψη μιας ασθένειας, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ένα άλλο είδος Lactobacillus ή οποιοδήποτε από τα προβιοτικά Bifidobacterium θα έκανε το ίδιο πράγμα.

Προβιοτικά – Πρεβιοτικά – Συμβιοτικά

Δεν είναι το ίδιο. Τα πρεβιοτικά είναι μη αφομοιώσιμα συστατικά τροφίμων που διεγείρουν επιλεκτικά την ανάπτυξη ή τη δραστηριότητα των επιθυμητών μικροοργανισμών. Τα συμβιοτικά είναι προϊόντα που συνδυάζουν προβιοτικά και πρεβιοτικά.

Επικοινωνήστε με τον Χειρουργό – Πρωκτολόγο – Στρατιωτικό Ιατρό Δρ. Ι. Δοντά προκειμένου να συζητήσετε διεξοδικότερα για τα προβιοτικά. Στο σύγχρονο περιβάλλον της Laser Surgery, την οποία και διευθύνει, μπορούν να διενεργηθούν πολλές εξετάσεις με ασφάλεια και εμπιστευτικότητα.